The Clash: Οι ηγέτες της πανκ ροκ μουσικής

Το συγκρότημα The Clash είναι οι ηγέτες της βρετανικής πανκ ροκ μουσικής μαζί με τους Sex Pistols, τους ιδρυτές της πανκ.

Από τον Βασίλη Δεληβοριά

Ο Αμερικανός κριτικός μουσικής Stephen Thomas Erlewine γράφει για τους Clash: «Μπορεί οι Sex Pistols να ήταν το πρώτο βρετανικό συγκρότημα της πανκ ροκ, οι Clash όμως ήταν ο ορισμός της».

Οι Clash είναι από τα πιο εμβληματικά συγκροτήματα της πανκ και της ροκ μουσικής. Υπήρξαν πρωτοπόροι καθώς ενσωμάτωσαν στη μουσική τους πολλά υπάρχοντα είδη όπως η ρέγκε, η τζαζ, η φανκ, η hip hop… γεγονός που τους καθιστά από τις πιο σεβαστές μπάντες του κόσμου. Το αμερικανικό περιοδικό Rolling Stone τους κατατάσσει στον αριθμό είκοσι οκτώ, στον κατάλογο με τους εκατό καλύτερους καλλιτέχνες όλων των εποχών.

Οι Clash αποτελούν τους ηγέτες της βρετανικής πανκ ροκ μουσικής μαζί με τους Sex Pistols.

Σε αντίθεση με άλλα συγκροτήματα της βρετανικής πανκ, οι Clash επιλέγουν το ρεαλισμό. Οι πολιτικοποιημένοι στίχοι των τραγουδιών τους θα μπορούσαν να μιλάνε και για το σήμερα. Το συγκρότημα έγινε σύμβολο της διαμαρτυρίας και της εξέγερσης στα ταραχώδη χρόνια της δεκαετίας του ’70 και του ’80 στο Λονδίνο. Σε μία από τις πρώτες τους συνεντεύξεις, οι Clash κάνουν ξεκάθαρο το μανιφέστο του συγκροτήματος: «Είμαστε κατά του φασισμού, της βίας και του ρατσισμού. Είμαστε παραγωγικοί».

Ενδεικτικό για τη στάση του συγκροτήματος είναι το τραγούδι I am so bored with you που σημαίνει Βαριέμαι μαζί σου. Το τραγούδι έγραψε ο Μικ Τζόουνς για την κοπέλα του. Ο Τζο Στράμερ αλλάζει τους στίχους και το κάνει I am so bored with the U.S.A. που σημαίνει Βαρέθηκα με τις Η.Π.Α., καταγγέλλοντας την επεκτατική τους πολιτική και την πολιτική τους γενικότερα.

Οι Clash δημιουργήθηκαν το 1976

Τα αρχικά μέλη του συγκροτήματος ήταν ο τραγουδιστής και κιθαρίστας Τζο Στράμερ, ο τραγουδιστής και κιθαρίστας Μικ Τζόουνς, ο μπασίστας Πολ Σίμονον και ο ντράμερ Νικ Χέντον. Οι Clash έκαναν το ντεμπούτο τους στις 4 Ιουλίου 1976, υποστηρίζοντας τους Sex Pistols σε συναυλία στο Σέφιλντ. Το συγκρότημα αρχικά είχε παίξει σε τριάντα περίπου συναυλίες και σχεδόν καθόλου ως headliner.

Ο μάνατζερ του συγκροτήματος Bernard Rhodes ενθάρρυνε τη μπάντα να γράψει για πράγματα που τους επηρεάζουν προσωπικά. Ο Τζο Στράμερ εξηγεί: «Ο Μπέρνι μας έλεγε, μη γράφετε για την αγάπη, γράψτε για το τι σας επηρεάζει, τι είναι σημαντικό». Οι περισσότεροι στίχοι των τραγουδιών ανήκουν στον Στράμερ και τον Τζόουνς.

Οι πολιτικοποιημένοι στίχοι των Clash

Όπως και πολλές άλλες πανκ μπάντες, οι Clash διαμαρτυρήθηκαν εναντίον της μοναρχίας και της αριστοκρατίας. Οι Clash με τους στίχους τους μίλησαν για το ρατσισμό, τη βία, τα ναρκωτικά, την αστυνομία, την πλήξη, τον καταναλωτισμό, τις εξεγέρσεις, τις χαμηλές αμοιβές κ.ά. Το τραγούδι White Riot ενθαρρύνει την νεολαία να αντιδράσει στις βίαιες συγκρούσεις που είχαν ξεσπάσει στο Νότινγκ Χιλ το 1976, ανάμεσα στην αστυνομία και τους μαύρους.

Η αντανάκλαση των πολιτικών συναισθημάτων της μπάντας φαινόταν ακόμα και από την αντίστασή τους στα κερδοσκοπικά κίνητρα της μουσικής βιομηχανίας. Ακόμη και στο αποκορύφωμά τους, τα εισιτήρια για τις συναυλίες τους ήταν οικονομικά.

Η διάλυση του συγκροτήματος

Το συγκρότημα διαλύθηκε το 1986. Ο Στράμερ περιγράφει: «Όταν διαλύθηκαν οι Clash ήμασταν κουρασμένοι. Είχαμε πολύ έντονη δραστηριότητα τα τελευταία πέντε χρόνια και ένοιωθα πως είχαμε μείνει από “βενζίνη”. Και τέλος, ήθελα να το βουλώσω για να αφήσω κάποιον άλλο να μιλήσει». Ο ξαφνικός θάνατος του Στράμερ από καρδιακή ανεπάρκεια το 2002, έκλεισε κάθε πιθανότητα πλήρους επανένωσης του γκρουπ.

Η δισκογραφία των Clash αποτελείται από έξι άλμπουμ. Το πρώτο τους άλμπουμ, The Clash, κυκλοφόρησε το 1977 και γνώρισε αμέσως μεγάλη επιτυχία. Με το τρίτο τους άλμπουμ, London Calling (1979), κερδίζουν και τις Η.Π.Α. Το άλμπουμ London Calling ανακηρύχθηκε από το περιοδικό Rolling Stone το καλύτερο άλμπουμ της δεκαετίας του ‘80. Το 1982 η κυκλοφορία του άλμπουμ Combat Rock περιλαμβάνει το τραγούδι Rock the Casbah.

Παρ’ όλο που το Rock the Casbah καυτηριάζει την τακτική των πολέμων που γίνονται στη Μέση Ανατολή για το πετρέλαιο, χρησιμοποιήθηκε ευρύτατα – και προφανώς όχι τυχαία – κατά τη διάρκεια του Πολέμου του Κόλπου.

Το Rock the Casbah ήταν το πρώτο τραγούδι που χρησιμοποιήθηκε από το ραδιόφωνο των Ενόπλων Δυνάμεων των Η.Π.Α. κατά τη διάρκεια του πολέμου του Κόλπου. Επίσης, ήταν πρώτο στις προτιμήσεις των ακροατών στο ραδιόφωνο των βρετανικών Ενόπλων Δυνάμεων. Επιπλέον, η φράση Rock the Casbah είχε γραφτεί πάνω σε μία από τις βόμβες που έριξαν οι Αμερικανοί στο Ιράκ. Ο Τζο Στράμερ έκλαψε όταν ενημερώθηκε για το γεγονός. Το παράδοξο είναι πως το 2001, μετά την τρομοκρατική επίθεση στους Δίδυμους Πύργους, ο αμερικανικός ραδιοφωνικός όμιλος Clear Channel τοποθέτησε το τραγούδι στη λίστα με τα πιο ανάρμοστα τραγούδια μετά τις επιθέσεις.

Χαρακτηριστικό είναι το σχόλιο του πολιτικού αναλυτή Τσάρλι Πιρς που έγραψε: «Η διαστρέβλωση της αντίληψης των Clash όσον αφορά την πολιτική τακτική στη Μέση Ανατολή θα ήταν αρκετή για να αναστήσει τον Τζο Στράμερ».

Η μουσική και πολιτιστική κληρονομιά των Clash είναι ανυπολόγιστη. Με τη στάση τους και σε συνδυασμό με την εκπληκτική τους μουσική άλλαξαν τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων σε όλο τον κόσμο. Η πρωτοποριακή μουσική και τα τραγούδια τους ενέπνευσαν πολλά μεταγενέστερα συγκροτήματα όπως οι Green Day, Manic Street Preachers, Anti-Flag, Rancid κ.ά. Το πάθος, το στυλ, η μουσική και η ενέργεια των Clash θα συνεχίζουν να αποτελούν παράδειγμα και πηγή έμπνευσης για πολλούς μουσικούς.

Πηγές:theclash.com, βιβλ. Παπαδημητρίου Χίλντα-The Clash(Εκδόσεις Απόπειρα), bbc.co.uk, Documentary Joe Strummer: The Future Is Unwritten, en.wikipedia.org