“Μωρίας Εγκώμιον”, το ουμανιστικό έργο του Ολλανδού λόγιου Εράσμου που προσωποποιεί τη Μωρία, δηλαδή την τρέλα, η οποία παίρνει το λόγο, πλέκοντας το εγκώμιο της σπουδαιότητας της.

Λόρκα: Η ιστορία ενός αδικοχαμένου ποιητή

Ρήγας Βελεστινλής: Τα δίκαια του ανθρώπου

Το Κοράκι, του Έντγκαρ Άλλαν Πόε – Ένα από τα διασημότερα ποιήματα

Ο Δεσιδέριος Έρασμος Ροτεροδάμος  ήταν ένας Ολλανδός λόγιος. Ως Καθολικός ιερέας, ήταν μια σημαντική προσωπικότητα στην κλασική επιστήμη που έγραφε σε καθαρό λατινικό ύφος. Μεταξύ των ουμανιστών του δόθηκε το παρατσούκλι «Πρίγκιπας των Ουμανιστών» ή «κορωνίδα των χριστιανών ουμανιστών».

Χρησιμοποιώντας ουμανιστικές τεχνικές για την επεξεργασία κειμένων, ετοίμασε σημαντικές νέες λατινικές και ελληνικές εκδόσεις της Καινής Διαθήκης, οι οποίες έθεσαν ερωτήματα που θα είχαν επιρροή στην Προτεσταντική Μεταρρύθμιση και την Καθολική Αντιμεταρρύθμιση.

Ο Έρασμος έζησε με φόντο την αυξανόμενη ευρωπαϊκή θρησκευτική Μεταρρύθμιση. Παρέμεινε μέλος της Καθολικής Εκκλησίας σε όλη του τη ζωή, παραμένοντας αφοσιωμένος στη μεταρρύθμιση της Εκκλησίας και των καταχρήσεων των κληρικών της εκ των έσω.  Η προσέγγισή του στη μέση (μέσω των μέσων ενημέρωσης) απογοήτευσε, ακόμη και εξόργισε, τους μελετητές και στα δύο στρατόπεδα.

Αξίζει να σημειωθεί πως το ευρωπαϊκό φοιτητικό πρόγραμμα “Erasmus” έχει πάρει το όνομά του. 

Ελάτε και εσείς στην παρέα μας στο Facebook, κάνοντας like στη σελίδα μας.

“Μωρίας Εγκώμιον”, το ουμανιστικό έργο του Εράσμου

Το πιο γνωστό έργο του Εράσμου είναι το “Μωρίας Εγκώμιον” που γράφτηκε το 1511. Πρόκειται για μια επιδοκιμασία της τρέλας ή της ανοησίας, καθώς και ένα αριστούργημα του ρητορικού σχήματος της ειρωνείας. Στο κείμενο η Τρέλα συνοδεύεται από τους ακόλουθούς της: φιλαυτία, τεμπελιά, χαζομάρα, ηδονή, κολακεία, λήθη, καλοφαγία, χλιδή, ύπνο. Όλα όσα δηλαδή η ουσιαστική σοβαρότητα δεν αποδέχεται.

Το “Μωρίας Εγκώμιον” ασκεί αυστηρή κριτική στην εκκλησία και στους πιστούς της καθώς και στους λόγιους της εποχής, τους οποίους ονομάζει “γραμματικούς”  οι οποίοι σήμερα θα μπορούσαμε να πούμε ότι αντιστοιχούν στους θεολόγους, τους φιλολόγους, τους ρήτορες, τους συγγραφείς και τους ποιητές.

“Μωρίας Εγκώμιον” – Αποσπάσματα

“…Αλλά θα ήμουν και εγώ τρελή για δέσιμο και θ’ άξιζα τ’ απανωτά χάχανα του Δημόκριτου, αν συνέχιζα να μετρώ τις ποικιλίες της τρέλας και των παραλογισμών του όχλου. Έρχομαι σε εκείνους που ανάμεσα στους θνητούς ποζάρουν για σοφοί και ορέγονται όπως λένε το χρυσό κλαδί…”

“…Αλλά εκείνο που τους κάνει ακόμα πιο ευτυχισμένους είναι όταν νομίζουν πως βρήκαν κι άλλη απόδειξη της σοφίας τους. Ενώ παραγεμίζουν τα μυαλά των παιδιών με του κόσμου τις σαχλαμάρες…”

“…Το πιο γουστόζικο από όλα είναι να τους βλέπεις μεταξύ τους, ν’ αλληλοσυγχαίρονται, ν’ αλληλοθαυμάζονται και ν’ αλληλοχαϊδεύονται σαν γαϊδούρια…” 

“…Από την άλλη, ο συγγραφέας ο δικός μου, το ευχαριστιέται το καλόδεχτο παραλήρημα… Ακόμα πιο έξυπνοι όμως είναι εκείνοι που δημοσιεύουν με το όνομά τους ξένα έργα. Με μια απλή υπογραφή σφετερίζονται τη δόξα που ανήκει σε άλλους…”

“…Θαρρώ πως οι ίδιοι οι Απόστολοι θα χρειάζονταν να τους φωτίσει άλλη μία φορά το Άγιο Πνεύμα, αν μαζεύονταν για να συζητήσουν αυτά τα θέματα με την καινούργια τούτη φάρα των θεολόγων… 

Πηγές: Εκδόσεις Ηριδανός “Μωρίας Εγκώμιον”, μτφ. Στρατής Τσίρκας – Κεντρική φωτογραφία:Hans Holbein the Younger, CC BY 3.0 <https://creativecommons.org/licenses/by/3.0>, via Wikimedia Commons

Comments are closed.