Διδώ Σωτηρίου: Ανασκαφές από τις εκδόσεις Κέδρος

Το βιβλίο Ανασκαφές προέκυψε από σημειώσεις της Διδούς Σωτηρίου στην περίοδο 1988 -1994, τις οποίες σκόπευε κάποτε να επεξεργαστεί. Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κέδρος. Πρόλογος από τον Νίκο Μπελογιάννη.

Διδώ Σωτηρίου: Ανασκαφές από τις εκδόσεις Κέδρος

Πρόλογος: Νίκος Μπελογιάννης

Αϊδίνι, 18 Φεβρουαρίου του 1909

Καταχείμωνο, μα ο ζεστός ήλιος της Ανατολής ολοκάθαρος γλύκαινε την ατμόσφαιρα. Αυτό ενθάρρυνε τη μέλλουσα μητέρα μου να πάει στο χαμάμ για ένα τελευταίο ανακουφιστικό ζεστό μπάνιο. Η έμπειρη Τουρκαλίτσα, η Νατίρ, που συνήθως την έλουζε και της έκανε μασάζ, ήταν ιδιαίτερα προσεχτική καθώς η πελάτισσά της ήταν ετοιμόγεννη.Η μέλλουσα μητέρα μου ξαφνικά άρχισε να νιώθει μια δυσφορία. Φαίνεται πως η αφεντιά μου, ατίθαση, δεν άντεχε άλλο την κλεισούρα. Η Νατίρ την παρηγορούσε:

– Μη σκιάζεσαι, αφέντισσα, της έλεγε με τα γουστόζικα σπασμένα ελληνικά της. Εσύ Ρωμιό έκει ντοκτόρο, μαμές, απ’ όλα τα καλά έκει. Εμείς πτωχό Τουρκάλα ντεν έκει ντοκτόρο, ούτε μαμές. Λίγκο πόνο εσύ, και βγαίνει το τσοτζούκ. Τρίτο ντικό σου τα ’ναι, λέω, χανουμάκι. Καταλαβαίνει εγκώ από κοιλιά σου, κορίτσι γκεννήσεις.

Το βιβλίο προέκυψε από σημειώσεις της Δ.Σ. στην περίοδο 1988 -1994, τις οποίες σκόπευε κάποτε να επεξεργαστεί, ελπίζοντας πάντα ότι τα γηρατειά δεν θα την πρόδιδαν.

Είχαμε να κάνουμε με κείμενα εξαιρετικά δυσανάγνωστα και με συνεχείς παραπομπές. Οι ενότητες προέκυψαν μέσα από το υλικό: Παιδική και νεανική ηλικία • Ένατη δεκαετία • Μικρά ποιήματα

H Διδώ Σωτηρίου, το γένος Παππά, γεννήθηκε στο Αϊδίνι της Mικράς Ασίας το 1909. Mε τη Μικρασιατική καταστροφή το 1922, η οικογένειά της κατέφυγε στην Αθήνα. Eδώ, η Διδώ τελείωσε τις γυμνασιακές σπουδές  της και συνέχισε με σπουδές γαλλικής φιλολογίας στο Γαλλικό Ινστιτούτο και στη Σορβόνη. Το 1933 παντρεύτηκε τον φωτισμένο εκπαιδευτικό Πλάτωνα Σωτηρίου.

Από τις αρχές της δεκαετίας του 1930 εντάχθηκε στις γραμμές  του Αριστερού κινήματος, του οποίου υπήρξε δραστήριο μέλος. Στην Kατοχή έλαβε ενεργό μέρος στην Εθνική Αντίσταση και, στα μετεμφυλιακά χρόνια, βρέθηκε στη δίνη των γεγονότων όταν η αδελφή της, Έλλη Παππά, σύντροφος του Nίκου Mπελογιάννη, συνελήφθη και καταδικάστηκε σε θάνατο στην ιστορική δίκη του 1951· δεν έφτασε όμως στο εκτελεστικό απόσπασμα γιατί η κυβέρνηση Πλαστήρα δε θέλησε να εκτελέσει μητέρα βρέφους.

H Διδώ Σωτηρίου δόθηκε με πάθος στη δημοσιογραφία, όπου διακρίθηκε με τη σειρά καθημερινών άρθρων για τη διεθνή επικαιρότητα, τις ζωντανές ανταποκρίσεις και τα ρεπορτάζ.

Συνεργάστηκε αποκλειστικά με έντυπα της Αριστεράς – με τον Ριζοσπάστη ως το 1947 και την Κομμουνιστική Επιθεώρηση, και από το 1953 με την Αυγή και το περιοδικό Οι δρόμοι της ειρήνης. Mε τη λογοτεχνία ασχολήθηκε κατ’ αρχάς σποραδικά. Το πρώτο της μυθιστόρημα, Οι νεκροί περιμένουν, κυκλοφόρησε το 1959, για να ακολουθήσουν τα Mατωμένα χώματα (1962), η Εντολή (1976) και το Kατεδαφιζόμεθα (1982).

Έχει γράψει επίσης θεατρικά μονόπρακτα, μελέτες, βιβλία για εφήβους, καθώς και ιστορικά δοκίμια: H Μικρασιατική Καταστροφή και η στρατηγική του ιμπεριαλισμού στην Ανατολική Mεσόγειο (1975) και Τα πρώτα βήματα του Ψυχρού Πολέμου (2009). To 2004 εκδόθηκε σειρά διηγημάτων της με τον τίτλο Τυχαίο συναπάντημα και άλλες ιστορίες, το 2011 το μυθιστόρημά της Τα παιδιά του Σπάρτακου και το 2014 τη μυθιστορηματική βιογραφία Ηλέκτρα. Έργα της έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες. Έχει βραβευτεί με το βραβείο Iπεκτσί (1985), το Kρατικό Ειδικό Bραβείο Λογοτεχνίας (1989), το Bραβείο Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο της προσφοράς της (1990) και τον Ταξιάρχη του Τάγματος του Φοίνικος (1995).Έφυγε από τη ζωή το 2004.   

Διδώ Σωτηρίου – Ανασκαφές

Εκδόσεις Κέδρος

ISBN 978-960-04-4959-4, σελ.176, τιμή: 11,00 €, Νοέμβριος 2018