Τι είναι το κλαπέτο και το τσερβέλο;

Τι είναι το κλαπέτο και το τσερβέλο που χρησιμοποιούμε συχνά σαν εκφράσεις στην καθομιλουμένη;

Από την Νικολέτα Πρεβενά

Μας έχει γίνει πια συνήθεια να χρησιμοποιούμε εκφράσεις στην καθημερινότητα μας  που ενώ γνωρίζουμε το νόημα τους είναι πιθανό να μη γνωρίζουμε τη σημασία των λέξεων που περιλαμβάνουν. Δύο πασίγνωστες λέξεις που σχεδόν όλοι χρησιμοποιούμε αλλά λίγοι ξέρουμε τι σημαίνουν είναι το κλαπέτο και το τσερβέλο.

«Θα μου φύγει το τσερβέλο»

«Μου έφυγε το κλαπέτο»

Σαν νόημα οι δύο εκφράσεις είναι παρεμφερείς σημαίνουν δηλαδή τρελάθηκα / έχασα τα μυαλά μου. Όταν ρώτησα όμως τις φίλες της ανιψιάς μου (=πηγαίνουν στο Γυμνάσιο) αν γνωρίζουν τι σημαίνουν το κλαπέτο και το τσερβέλο, μου απάντησαν πως δε γνώριζαν γιατί επρόκειτο για δύο ιταλικές λέξεις. Είχαν κάποιο δίκιο καθώς ακούγονται σαν ιταλικές λέξεις, είναι όμως;  

Τι είναι το κλαπέτο και το τσερβέλο;

Κλαπέτο

Το κλαπέτο είναι γαλλική λέξη. Κυριολεκτικά είναι ο μηχανισμός που επιτρέπει ή διακόπτει τη ροή σε αγωγούς νερού ή αερίου, είδος αντεπιστροφής βαλβίδας με «πεταλούδα». Επίσης, μπορεί να λέμε κάποιο είδος φρένου σε βαριά οχήματα, το οποίο χρησιμοποιεί τον παραπάνω μηχανισμό. Στην καθομιλουμένη όμως το χρησιμοποιούμε μεταφορικά με τις εκφράσεις:

«Θα μου φύγει το κλαπέτο» που σημαίνει τρελάθηκα με όσα έχω ακούσει

«Μου έφυγε το κλαπέτο» που σημαίνει τρελάθηκα με όσα έχω ακούσει ή κουράστηκα σωματικά

Τσερβέλο

Το τσερβέλο είναι όντως ιταλική λέξη και σημαίνει μυαλό, εγκέφαλος. Οι εκφράσεις που χρησιμοποιούμε κυρίως με αυτό είναι:

«Δεν του κόβει το τσερβέλο» που σημαίνει κάποιος που δεν είναι εύστροφος, δεν αντιλαμβάνεται ή σκέφτεται γρήγορα.

«Σήκωσε το τσερβέλο (κάποιου)» που σημαίνει κάποιος του πήρε τα μυαλά, τον παρέσυρε.

«Θα μου φύγει το τσερβέλο» που σημαίνει θα τρελαθώ συνήθως από κάτι παράλογο.

Πηγές: el.wiktionary.org, Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας Β’  Έκδοση – Γ. Μπαμπινιώτης, Κέντρο Λεξικολογίας ΕΠΕ