Ο Τάσος Λειβαδίτης είναι ο ποιητής των συναισθημάτων, ένας ποιητής για τον άνθρωπο. Με δύο λόγια, απλά και κατανοητά, καταφέρνει να μαγέψει την ψυχή και να ταρακουνήσει το νου.
Από την Ηρώ Στ. Μπουσούνη
| Κώστας Βάρναλης: Αποσπάσματα έργων ενός μεγάλου ποιητή |
Αν με ρωτούσε ποτέ κανείς «Πώς μπορώ να γίνω καλύτερος άνθρωπος;», θα σκεφτόμουν την απάντηση για μερικά δευτερόλεπτα και θα του απαντούσα «Να διαβάσεις Τάσο Λειβαδίτη». Θα με ρωτούσε γιατί; Και φαντάζομαι θα απαντούσα με τους παρακάτω στίχους:
«… αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος δε θα πάψεις ούτε στιγμή ν’ αγωνίζεσαι για την ειρήνη και για το δίκιο. Δεν έχεις καιρό, δεν έχεις καιρό για τον εαυτό σου αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος…»
(σ.σ. απόσπασμα από το ποίημα του Τάσου Λειβαδίτη «Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος»)
Ο Τάσος Λειβαδίτης είναι ο ποιητής για τον άνθρωπο, ο ποιητής της δύναμης και του αγώνα, ο ποιητής των συναισθημάτων. Ο Τάσος Λειβαδίτης έκανε την «δυσνόητη» ποίηση συμβουλή, αγάπη, ανάγκη. Και για όλους τους παραπάνω λόγους θεωρείται ένας από τους καλύτερους ποιητές της Ελλάδας.
Τάσος Λειβαδίτης: Ο ποιητής της αντίστασης, του αγώνα και των συναισθημάτων
Ο Τάσος Λειβαδίτης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1922. Ήταν φοιτητής της Νομικής Σχολής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών όταν άρχισε η Γερμανική κατοχή. Τότε εγκαταλείπει τις σπουδές του και εντάσσεται στον ΕΑΜ. Αγωνίζεται με θάρρος και τόλμη κατά των Γερμανών. Το 1947 εξορίζεται στην Μακρόνησο. Δεν υπογράφει τη δήλωση μετάνοιας και η εξορία του συνεχίζεται στην Λήμνο και τον Αϊ Στράτη μέχρι και το 1951.
«…Πάνω στα ματωμένα πουκάμισα των σκοτωμένων εμείς καθόμασταν τα βράδια και ζωγραφίζαμε σκηνές απ’ την αυριανή ευτυχία του κόσμου. Έτσι γεννήθηκαν οι σημαίες μας…»
(σ.σ. απόσπασμα από το ποίημα «Έτσι γεννήθηκαν οι σημαίες μας»)
Παράλληλα, το 1946 εμφανίζεται για πρώτη φορά στη λογοτεχνία, δημοσιεύοντας το πρώτο του ποίημα Το τραγούδι του Χατζηδημήτρη. Το 1952 εκδίδεται η «Μάχη στην άκρη της νύχτας: Το χρονικό της Μακρονήσου», ένα από τα ωραιότερα ποιήματά του.
«…Ένας άνθρωπος καίγεται, ένας άνθρωπος φωτίζει τη νύχτα ολόρθος σ’ ένα φυλάκιο, φωτίζει τη νύχτα, τον αλείψαν πετρέλαιο και τον άναψαν,
άναψε κι όλας μια μεγάλη φωτιά στον κόσμο, πάμε να ζεσταθούμε απόψε να δούμε λίγο ουρανό, να δούμε μήπως έχουμε πεθάνει
και αυτά τα δυο παιδιά, αυτοί οι δυο ξυλιασμένοι φαντάροι να δούνε την ώρα να δούνε ότι είναι η ώρα που κανένα ρολόι δεν έδειξε ποτέ, που κανείς δεκανέας της αλλαγής δεν υπάρχει, να δούνε ότι είναι η ώρα, η ώρα η πιο βαθιά της νύχτας που ξαναγινόμαστε άνθρωποι…»
(σ.σ. απόσπασμα από το ποίημα «Μάχη στην άκρη της Νύχτας»)
Το 1955 δικάζεται από το Πενταμελές Εφετείο για το έργο του «Φυσάει στα σταυροδρόμια του κόσμου». Ο Τάσος Λειβαδίτης υποστηρίζει με σθένος το έργο του και αθωώνεται. Εκτός από τις ποιητικές του συλλογές, έγραψε πολιτικά δοκίμια για το περιοδικό «Επιθεώρηση Τέχνης» και εργάστηκε σαν κριτικός ποίησης στην εφημερίδα «Αυγή».
Εμφανίστηκε σε συναυλίες του Μίκη Θεοδωράκη ενώ συνυπέγραψε το σενάριο μαζί με τον Κώστα Κοτζιά των ταινιών «Ο θρίαμβος» και «Συνοικία το Όνειρο», σε σκηνοθεσία Αλέκου Αλεξανδράκη. Ο Αλέκος Αλεξανδράκης είχε πει για την ταινία του Συνοικία το Όνειρο «Είχα επενδύσει ότι είχα και δεν είχα. Την ταινία την πετσόκοψαν. Αυτό που έμεινε στο τέλος ήταν σαν να μην ήταν η ταινία που είχαμε φτιάξει». Η ταινία κυκλοφόρησε το 1961.
| Ελάτε και εσείς στην παρέα μας στο Facebook, κάνοντας like στη σελίδα μας. |
Την εποχή της χούντας ο Τάσος Λειβαδίτης κυνηγήθηκε για τις ιδέες του και έμεινε χωρίς δουλειά. Αρχίζει να χρησιμοποιεί το ψευδώνυμο Ρόκκος και ασχολείται με μεταφράσεις, βιογραφίες λογοτεχνών και διασκευές έργων.
Ο Τάσος Λειβαδίτης έφυγε από τη ζωή το 1988 αφήνοντας πίσω του ένα τεράστιο έργο και μία τεράστια κληρονομιά. Μελοποιήθηκε από μεγάλους συνθέτες όπως ο Μάνος Λοΐζος, ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Γιώργος Τσαγγάρης, ο Στέλιος Βαμβακάρης, ο Κώστας Λειβαδάς κ.ά.
Τάσος Λειβαδίτης: Ένας ποιητής για τον άνθρωπο
Το έργο του μεγάλου μας ποιητή είναι πλούσιο σε ανθρώπινα συναισθήματα. Αγωνία για το μέλλον, αγάπη για την οικογένεια, αγάπη για τη γυναίκα, τον συνάνθρωπο … αμφισβήτηση προς τις τακτικές μίσους και πολέμου, δύναμη και κουράγιο για τους δύσκολους καιρούς… όπως είναι δηλαδή η ζωή σχεδόν του κάθε μέσου ανθρώπου. Ένας διαρκής αγώνας για επιβίωση και μία διαρκής αναζήτηση της αγάπης.
Αποσπάσματα από τα έργα του Τάσου Λειβαδίτη
«…Άγιο μίσος δος μου το χέρι σου
Όταν δε θέλεις να πεθάνεις ξέρετε τι θα πει ζωή.
Μας κοίμιζε άλλοτε η μάνα μας μ’ ένα τραγούδι σιγανό
τί κάνατε το τραγούδι αυτό;
O κόσμος είναι για την ευτυχία …σαν μια παλάμη που πότε ζητιανεύει
και πότε σφίγγει σε γροθιά…»
(σ.σ. απόσπασμα από το ποίημα «Μάχη στην άκρη της Νύχτας»)
«…Οι άνθρωποι ρίχνουν βιαστικά στο μπόγο τους όλο το σπιτικό τους γιατί όλο τους το σπιτικό δεν είναι παρά λίγο ψωμί, ένα ενθύμιο και η αγάπη τους στη ζωή. Ύστερα φιλιούνται και χάνονται μέσα στη νύχτα…»
(σ.σ. απόσπασμα από το ποίημα «Αυτό το αστέρι είναι για όλους μας» που ο ποιητής αφιερώνει στη μητέρα του)
«…Υγρά τα σκαλοπάτια του πολέμου, φωτιές απ’ τα παράθυρα αντηχούν
και οι μάνες τώρα ψάχνουν για κρυψώνες, κρυμμένα μονοπάτια του ουρανού.
Η χώρα μου βυθίζεται στο ψέμα, σε ηδονές που στάζουνε χολή
και βρίσκουν καταφύγιο οι αλήτες σε χώμα που μυρίζει σαν πληγή.
Φυσάει στα σταυροδρόμια του κόσμου, στα σαπισμένα δόντια ενός φρουρού.
Φυσάει στα δεκανίκια του σακάτη που ακούμπησε στον ώμο ενός παιδιού…»
(σ.σ. απόσπασμα από το ποίημα «Φυσάει στα Σταυροδρόμια του Κόσμου»)
«H προσφορά και η ζήτηση ρυθμίζουνε την κοινωνία έλεγε ο μεγάλος αδερφός μου Mαρξ.
Ένα μικρό, ανήθικο εμπόριο κάθε χειρονομία, κάθε λέξη, κι η πιο κρυφή σου σκέψη ακόμα, μεγάλα λόγια στις γωνιές των δρόμων,
οι ρήτορες σαν τους λαχειοπώλες διαφημίζοντας όνειρα για μελλοντικές κληρώσεις
τα αισθήματα στο Χρηματιστήριο, στα λογιστικά βιβλία δούναι και λαβείν, πίστωση, χρέωση, ισολογισμοί, εκπρόθεσμες συναλλαγματικές, μετοχές, χρεόγραφα
κι ας κλαίει αυτή η γυναίκα στο δρόμο, τι σημασία έχει;
«ζούμε σε μια μεγάλη εποχή», οι παπαγάλοι δεν κάνουν ποτέ απεργία
μικροί, ανάπηροι μισθοί αγορασμένοι με νεκρές περηφάνειες
γνώση αβέβαιη, πληρωμένη μ’ όλη τη βέβαιη νιότη σου…»
(σ.σ. απόσπασμα από το ποίημα «Αιώνας Εμπορίου»)
«Μικρά κι ανήλιαγα στενά και σπίτια χαμηλά μου
βρέχει στη φτωχογειτονιά, βρέχει και στην καρδιά μου
Αχ ψεύτη κι άδικε ντουνιά, που άναψες τον καημό μου
είσαι μικρός και δε χωράς τον αναστεναγμό μου…»
(σ.σ. απόσπασμα από τους στίχους του τραγουδιού «Βρέχει στη Φτωχογειτονιά», μελοποίηση Μίκης Θεοδωράκης)
«Ήταν ατέλειωτη η μέρα κι ως νύχτωνε σε μια γωνιά
μ’ ένα τσιγάρο του πατέρα τους άντρες παίζαμε κρυφά.
Τώρα η μέρα σε τρομάζει, γύρω αποτσίγαρα σωρός
και πια δεν είναι γυρισμός, γερνάς και σκοτεινιάζει.
Γέλια παιδιών έξω απ’ το σπίτι, πέτρες στην τσέπη της ποδιάς
μα έφτανε ένα νεκρό σπουργίτι για να σε κάνει να πονάς.»
(σ.σ. οι στίχοι του τραγουδιού «Γερνάς και σκοτεινιάζει», μελοποίηση Μάνος Λοΐζος)
«Το τραγούδι μου είναι ένα κούτσουρο χοντρό, ένα κουρέλι μάλλινο
Τραγουδάω όπως τραγουδάει το ποτάμι, όπως γεννιέται κανείς όπως κρυώνει κανείς
Τραγουδάω, τραγουδάω την ελπίδα που δεν έχει χρώμα, τραγουδάω εσάς
Τραγουδάω το αίμα που παντού στη γη είναι κόκκινο, τραγουδάω εσάς»
(σ.σ. οι στίχοι του τραγουδιού «Τραγουδάω», μελοποίηση Γιώργος Τσαγκάρης)
Πηγές:Εκδόσεις Κέδρος, rizospastis.gr, tleivaditis.weebly.com, poeticanet.gr, imerodromos.gr, biblionet.gr, stixoi.info, snhell.gr
Comments are closed.