Τα περίεργα της Ιστορίας, ο φιλόσοφος που ήθελε να γίνει μούμια. Ο Τζέρεμι Μπένθαμ ο Άγγλος φιλόσοφος που πίστευε πως, μετά το θάνατό του, αυτό που θα έκανε ευτυχισμένους τους άλλους θα ήταν να τον μουμιοποιήσουν.
Από την Ειρήνη Αγγελίδου
Ο Τζέρεμι Μπένθαμ ήταν ένας Άγγλος φιλόσοφος και γνωστός ως ο εισηγητής του ωφελιμισμού, ιδέας που πρεσβεύει πως μια πράξη κρίνεται ως καλή ή κακή μόνο βάσει του κατά πόσο συμβάλλει στην ευτυχία του ανθρώπου.
Ο Μπένθαμ πάντως πίστευε πως, μετά το θάνατό του, αυτό που θα έκανε ευτυχισμένους τους άλλους θα ήταν να τον μουμιοποιήσουν… Έτσι, όταν απεβίωσε το 1832 σε ηλικία 84 ετών, ο σκελετός του διατηρήθηκε και τον έστησαν σε μια ξύλινη προθήκη, καθισμένο σε μια καρέκλα, ντυμένο με ένα σοβαρό μαύρο κουστούμι που άνηκε στον μακαρίτη φιλόσοφο και παραγεμισμένο με άχυρο, ναφθαλίνη, και διάφορα αρωματικά βότανα. Το κεφάλι του βέβαια επιβιώνει, μα όχι τόσο καλά διατηρημένο όσο κάποτε ονειρευόταν ο εκκεντρικός φιλόσοφος.
Είχε αφήσει οδηγίες στη διαθήκη του πως επιθυμούσε να το διατηρήσουν μέσω μιας πρακτικής των Μαορί που ονομάζεται Μόκομοκάι.
Αν έχετε γερό στομάχι, συνεχίστε στην επόμενη πρόταση. Αν όχι, περάστε στην επόμενη παράγραφο… Αυτή η τεχνική διατήρησης περιελάμβανε την αφαίρεση του εγκεφάλου και των ματιών και το βράσιμο του κεφαλιού. Αφού το άφηναν να βράσει, το κάπνιζαν και ύστερα το άφηναν να αποξηρανθεί στον ήλιο. Μετά το άλειφαν με έλαια καρχαρία και το διακοσμούσαν με παραδοσιακά τατουάζ. Ύστερα, το πολύτιμο κειμήλιο, που μπορούσε να είναι από μισητός εχθρός ως ένα αδικοχαμένο μέλος μιας οικογένειας, φυλασσόταν σε ένα ειδικό κουτί.
Λέγεται πως για δέκα χρόνια πριν από το θάνατό του, ο Μπένθαμ κουβαλούσε τα γυάλινα γαλάζια μάτια που θα έβαζαν στη μούμια του, μέσα στην τσέπη του…
Δυστυχώς, ο Δρ Τόμας Σ. Σμιθ, ο γιατρός και φίλος του εκλιπόντα που είχε αναλάβει την εκτέλεση της περίεργης διαθήκης του, έκανε …του κεφαλιού του και ακολούθησε τη δικιά του πρακτική μουμιοποίησης. Χρησιμοποίησε θειικό οξύ και αφαίρεσε όλο τον αέρα από το κουτί όπου το φύλασσε ώστε να αποξηρανθεί το κεφάλι με τεχνητό τρόπο. Στο τέλος, όμως, αντί το κεφάλι του Μπένθαμ να θυμίζει τα τέλεια διατηρημένα κεφάλια Μόκομοκάι, κατέληξε να μοιάζει με καψαλισμένη, παραμορφωμένη πατάτα.
Για πολλά χρόνια το αληθινό κεφάλι του φιλοσόφου βρισκόταν σε κοινή θέα ανάμεσα στα πόδια του «αυτό-ειδώλου» του Μπένθαμ – σε έναν δίσκο που είχαν ακουμπήσει στο πάτωμα. Στο «αυτό-είδωλο» δόθηκε ένα πιο ευπρεπές κέρινο κεφάλι, αν και κάποια από τα γκρίζα μαλλιά που χρησιμοποιήθηκαν στο κέρινο ομοίωμα προήλθαν από τον ίδιο τον Μπένθαμ.
Πρόσφατα, το …κεφάλι συμμετείχε σε μια έκθεση του UCL υπό την ονομασία What It Means to be Human που κράτησε μέχρι το Μάρτιο του 2018. Είναι σχεδόν αδύνατον να το δει κανείς από κοντά, εκτός βέβαια αν έχει τις κατάλληλες διασυνδέσεις στο UCL.
Αλλά αν θέλετε να δείτε το «αυτό-είδωλο» θα το βρείτε στην παρακάτω διεύθυνση: South Cloisters, University College London, Gower Street WC1, Δευτ. με Παρ, 7.30πμ-6.30μμ, είσοδος ελεύθερη.
Πηγές: nzetc.victoria.ac.nz/tm/scholarly/tei-TeIMoko.html, britannica.com
Σχετικά άρθρα:
Περί αερικών και άλλων δαιμονίων: Το στοιχειό του ξυλουργού
Η Λαίδη Μακμπέθ είναι όλα τα λεφτά
Διάσημα ζευγάρια της ελληνικής μυθολογίας
Φεντερίκο Φελίνι, ένας από τους σπουδαιότερους σκηνοθέτες του σινεμά
Comments are closed.