Μία αποκλειστική συνέντευξη του εξαίρετου κρητικού συνθέτη, λαουτίστα και τραγουδιστή Μιχάλη Τζουγανάκη στο Umano.
Από την Ηρώ Στ. Μπουσούνη
|
Ο Παντελής Θαλασσινός στο Umano |
Ο Μιχάλης Τζουγανάκης είναι ένας από τους πιο αυθεντικούς μουσικούς των τελευταίων δεκαετιών. Ο ίδιος αγαπήθηκε και ξεχώρισε για τη μουσική του τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, καταφέρνοντας να παραμείνει ένας καλλιτέχνης χαμηλών τόνων. Εμπνευσμένος από την κρητική μουσική, κατάφερε να δημιουργήσει έναν δικό του ήχο και μουσική που γνώρισε παγκόσμια αναγνώριση. Ο Μιχάλης Τζουγανάκης, γνωστός για τις εκρηκτικές του ζωντανές εμφανίσεις, έχει εμφανιστεί στα μεγαλύτερα θέατρα της Ευρώπης, των ΗΠΑ, της Αυστραλίας και του Καναδά.
| Ελάτε και εσείς στην παρέα μας στο Facebook, κάνοντας like στη σελίδα μας. |
Η κρητική παράδοση καθρεφτίζεται στη μουσική, τα τραγούδια και τη φωνή του Μιχάλη Τζουγανάκη.
Η πρώτη επαφή του Μιχάλη Τζουγανάκη με τη μουσική ξεκίνησε στην ηλικία των δύο μόλις ετών, όταν πήρε στα χέρια το λαγούτο του αδελφού του και – ευτυχώς για εμάς – δεν το άφησε ποτέ. Στα τέσσερά του χρόνια ήταν πλέον σε θέση να παίζει και να τραγουδά. Σε ηλικία δεκατριών ετών έκανε την πρώτη του ηχογράφηση σε στούντιο. Από τα δεκαέξι και μετά μελετά και άλλα μουσικά όργανα όπως ούτι, σάζι, μπουλγαρί, μαντολίνο, τσουμπούς, λύρα, πιάνο, κιθάρα, κρουστά και μπάσο.
Ένα τέτοιο ταλέντο δε θα μπορούσε να μείνει ανεκμετάλλευτο και προσέλκυσε το ενδιαφέρον του μεγάλου λυράρη Λεωνίδα Κλάδου. Ο Μιχάλης Τζουγανάκης σε ηλικία δεκατεσσάρων ετών συνεργάστηκε με τον Λεωνίδα Κλάδο. Ηχογράφησαν μαζί τραγούδια σε μουσική του Λεωνίδα Κλάδου και στίχους του Μιχάλη. Συνεργάστηκε, επίσης, με τον σπουδαίο λυράρη Κώστα Μουντάκη και το 1990 ηχογράφησαν μαζί στο Πανεπιστήμιο της Κρήτης. Το 1997 τον κάλεσε ο μουσικοσυνθέτης Νίκος Μαμαγκάκης ο οποίος, εμπνευσμένος από τη φωνή και το λαούτο του Μιχάλη Τζουγανάκη, συνθέτει Τα τραγούδια της παλιάς πόλης.
Ο Μιχάλης Τζουγανάκης είναι ένας εξαίρετος μουσικός. Ευρηματικός και καινοτόμος, ένα βήμα πάντα μπροστά από την εποχή του καθώς δε σταματάει να εξελίσσεται και πάντα με τη συντροφιά της ιδιαίτερης πατρίδας του, της Κρήτης.
Συνέντευξη του εξαίρετου Μιχάλη Τζουγανάκη στο Umano
Umano: Κε Τζουγανάκη, για αρχή θα ήθελα να σας ρωτήσω αν σας φωνάζουν Μιχαήλ ή Μιχάλη; Πολλοί σας αναφέρουν σαν Μιχαήλ.
Στην Κρήτη, όπως και όλοι, με φωνάζουν Μιχάλη αλλά βαφτίστηκα Μιχαήλ. Το διαβατήριο και η ταυτότητά μου έχει το όνομα Μιχαήλ.
Umano: Αληθεύει πως η σχέση σας με τη μουσική ξεκίνησε από την ηλικία των δύο ετών που πήρατε το λαγούτο του αδελφού σας;
Δύο χρόνων πήρα στα χέρια μου το λαγούτο του αδελφού μου και από τότε δεν το άφησα ποτέ! Είχε γίνει το αγαπημένο μου παιχνίδι. Μαγεμένος από τον ήχο του, στα τέσσερά μου χρόνια ήμουν πλέον σε θέση να παίζω και να τραγουδώ.
Umano: Γιατί σας μάγεψε τόσο το λαγούτο; Τι είναι αυτό που το κάνει, για εσάς, να ξεχωρίζει από τα άλλα μουσικά όργανα;
Ο ήχος του λαγούτου και ο τρόπος χειρισμού του για μένα προσωπικά είναι μοναδικός.
Το λαγούτο ταιριάζει με την ιδιοσυγκρασία μου σαν άτομο και μπορώ να εκφράζομαι ελεύθερα και αβίαστα, θα έλεγε κανείς σαν να είναι η προέκτασή μου.
Ο ήχος του δε «συχνοτικά» είναι εκείνος που σε οποιαδήποτε ορχήστρα και αν ακουστεί το αποτέλεσμα είναι αρμονικό, είναι όμορφο, δεν ενοχλεί αλλά ακούγεται και «σονάρει» υπέροχα μαζί με άλλα όργανα αλλά και μόνο του επίσης.
Umano: Αν δεν κάνω λάθος, μεταγενέστερα ασχοληθήκατε και με άλλα μουσικά όργανα όπως ούτι, σάζι, λύρα κ.ά., κατά βάση παραδοσιακά…
Ναι, σωστά. Και μπουλγαρί, μαντολίνο, πιάνο, κιθάρα, κρουστά, μπάσο… για τις ανάγκες μου, εφόσον το κύριο όργανό μου είναι το λαγούτο.
Umano: Τι είναι η παράδοση για εσάς; Πιστεύετε πως η παράδοση χάνεται στην εποχή μας;
Η παράδοση έχει διαχρονική δύναμη. Χωρίς την παράδοση, οι επόμενες γενιές δεν θα είχαν πού να στηριχθούν.
Με λίγα λόγια, η παράδοση είναι ο συνδετικός κρίκος ανάμεσα στο παρελθόν και το μέλλον.
Αξίζει και είναι σημαντικό κανείς να ασχοληθεί με την παραδοσιακή μουσική, να μάθει παραδοσιακούς χορούς και γιατί όχι και παραδοσιακά όργανα.
Umano: Στην καλλιτεχνική σας πορεία συνεργαστήκατε με πολλούς καταξιωμένους καλλιτέχνες όπως ο Λεωνίδας Κλάδος και ο Νίκος Μαμαγκάκης αργότερα. Αλήθεια, πώς γνωριστήκατε;
Γνωρίστηκα με τον Λεωνίδα Κλάδο σε ηλικία δεκατεσσάρων χρόνων, όταν βρέθηκα στην Αθήνα για να λάβω μέρος στην πρώτη μου δισκογραφική συμμετοχή. Λίγο διάστημα μετά ξεκίνησε και η συνεργασία μας που κράτησε πάνω από επτά χρόνια.
Ήταν για μένα δώρο Θεού που βρέθηκα τόσο κοντά, παρ’ όλη τη διαφορά της ηλικίας μας, με έναν καλλιτέχνη που υπηρέτησε ένα από τα χρώματα της βασικής μας παράδοσης της Κρήτης.
Μετά από τις στρατιωτικές μου υποχρεώσεις, συνεργάστηκα παράλληλα με τον Κώστα Μουντάκη για τρία χρόνια όπου κάναμε μαζί και την τελευταία του περιοδεία εκτός Ελλάδας.
Μέσα σε αυτό το διάστημα είχα την τύχη και τη χαρά, κατά καιρούς να παίξω με τον αείμνηστο Θανάση Σκορδαλό, τον Γιώργο Κουτσουρέλη, τον Στέλιο Φουσταλιεράκη (Φουσταλιέρης), τον Νίκο Μανιά, τον Σπύρο Σηφογιωργάκη, τον Ροδάμανθο Ανδρουλάκη.
Μέσα από τους καλλιτέχνες της Κρήτης γνώρισα τον Νίκο Μαμαγκάκη, που η επιθυμία για να συνεργαστούμε κράτησε επτά χρόνια. Είχα την τιμή να γράψει πάνω στη φωνή μου και στο παίξιμό μου τα τραγούδια “της παλιάς πόλης”, σε ποίηση του Γιώργου Καλομενόπουλου. Αργότερα, συμμετείχα στη διασκευή και επανέκδοση μεγάλου μέρους του έργου του Νίκου.
Παρ’ όλο που όλο αυτό τον καιρό βίωνα την προσωπική μου πορεία και εξέλιξη στη μουσική, δεν έπαυα να ενδιαφέρομαι να γνωρίσω και άλλους καλλιτέχνες που να έχουμε κάτι κοινό να μοιραστούμε.
Umano: Ποιες άλλες συνεργασίες ξεχωρίζετε;
Ήρθα στην Ελλάδα και συνεργάστηκα με την Γλυκερία, τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου, τον Γιώργο Νταλάρα, τους Πυξ Λαξ και κάθε μια από αυτές τις συνεργασίες ήταν μοναδική.
Umano: Οι εμφανίσεις σας είναι έντονες, καταφέρνετε να γίνετε ένα με τον κόσμο. Τι αισθάνεστε όταν βρίσκεστε πάνω στη σκηνή;
Δέος και καταξίωση.
Umano: Έχετε δώσει πολλές συναυλίες σε θέατρα και μουσικές σκηνές στο εξωτερικό. Ποιες διαφορές συναντάτε στο κοινό του εξωτερικού με το κοινό της Ελλάδας;
Στην Ελλάδα μια μεγάλη μερίδα των ακροατών δίνει περισσότερη σημασία στον τραγουδιστή. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν προσέχει τη μουσική. Επειδή είμαι τραγουδιστής και μουσικός αισθάνομαι και τις δύο πλευρές εξίσου. Πιστεύω ότι σε πολλές χώρες εκτός Ελλάδος δίνουν μεγαλύτερη σημασία στη μουσική.
Umano: Παρ’ όλο που σαν καλλιτέχνης έχετε αναγνωριστεί και στο εξωτερικό, οφείλω να πω πως είσαστε ιδιαίτερα σεμνός. Πώς καταφέρατε να κρατήσετε τις ισορροπίες;
Επειδή μπορώ να φιλοξενώ, να διοχετεύω και να παράγω μουσική μέσα από το πνεύμα, τη ψυχή και το σώμα μου, δε σημαίνει ότι με καθιστά διαφορετικό από τους άλλους ανθρώπους.
Την πατάμε όταν πάμε να γίνουμε κάτι άλλο από αυτό που είμαστε.
Είμαι λοιπόν ένας άνθρωπος που παίζει, που κλαίει, που γελά, που χαίρεται, που έχει ανάγκες, που έχει ευαισθησίες και δε ξεχνάει πως δεν παίρνουμε τίποτα μαζί μας φεύγοντας από αυτή τη ζωή πάρα μόνο, ίσως αν γινόταν, να καμαρώνουμε για μια μας καλή πράξη.
Umano: Κατά τη γνώμη μου, είσαστε ένας από τους πρωτοπόρους που φέρατε ξανά την κρητική μουσική στη ζωή μας. Πώς αισθάνεστε που βλέπετε τα νέα παιδιά να διασκεδάζουν και πάλι με τους κρητικούς ρυθμούς;
Είναι πολύ ωραίο όταν βλέπεις τους νέους του σήμερα να βρίσκουν κοινό σημείο πραγματικής επαφής με την μουσική στην ψυχή τους, αποδεικνύοντας ότι η αλήθεια δεν έχει χρόνο.
Umano: Πώς αισθάνεστε που ο γιος σας, Αλέξανδρος Τζουγανάκης, ακολούθησε τα βήματά σας;
Αυτό που επέλεξα και αγάπησα στη ζωή μου ήταν η συγκίνηση της καλής μουσικής που μου πρόσφερε από τις μεγαλύτερες χαρές που έχω νοιώσει. Επειδή γνωρίζω σαν πατέρας του ότι του αρέσει και αγαπάει αυτό που κάνει, αισθάνομαι πλήρη ικανοποίηση και χαρά.
Umano: Ως έμπειρος καλλιτέχνης, πιστεύετε πως είναι σκληρός ο χώρος της μουσικής; Είναι ευνοϊκές οι συνθήκες για τους νέους μουσικούς;
Όλα είναι δύσκολα. Αν ασχολείσαι με την μουσική με αγάπη, μεράκι και πάθος ξεχνιούνται όλα τα εμπόδια.
Umano: Ας έρθουμε στην ενδιαφέρουσα συνάντηση διακεκριμένων μουσικών που μας ετοιμάζετε μαζί με τους αδερφούς Τσαχουρίδη και την Natacha Atlas, στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων. Μιλήστε μας λίγο για τη συνάντηση αυτή.
Είναι μια μοναδική μουσική συνάντηση με τους αδελφούς Κωνσταντίνο και Ματθαίο Τσαχουρίδη και την Natacha Atlas, που μια από τις συνεργασίες της με τον Jean-Michel Jarre μας έχει μείνει αξέχαστη.
Πρόκειται για μια μουσική βραδιά χωρίς σύνορα, που θα μας ταξιδέψει από την Κρήτη στον Πόντο και τον Αραβικό κόσμο.
Umano: Αυτό που θέλω να σχολιάσω θετικά είναι πως, παρ’ όλο που είσαστε και οι τρεις διακεκριμένοι μουσικοί, έχετε κρατήσει το εισιτήριο σε χαμηλές τιμές.
Θεωρούμε ότι η χαρά της μουσικής τέχνης επιτρέπεται και οφείλεται να μοιράζεται σε όσους το επιθυμούν. Εξάλλου είπαμε, δε θα πάρουμε και τίποτα μαζί μας…
Umano: Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια; Ετοιμάζετε κάποιο καινούργιο δίσκο;
Αυτό τον καιρό έχει κυκλοφορήσει διαδικτυακά το τραγούδι «Στο χορό τον τελευταίο». Προσεχώς έρχονται και άλλα… Και εύχομαι να τα μοιραστώ με το κοινό μου σε μελλοντικές εμφανίσεις μου στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Ακούστε εδώ το τραγούδι του Μιχάλη Τζουγανάκη “Στο χορό τον τελευταίο”.
Περισσότερες πληροφορίες για τις εμφανίσεις του Μιχάλη Τζουγανάκη στην Τεχνόπολη με τους αδελφούς Τσαχουρίδη και την Natacha Atlas, διαβάστε εδώ.
Comments are closed.