Σασμός: Οι βασικές διαφορές της σειράς από το βιβλίο

Σασμός, οι βασικές διαφορές της σειράς από το βιβλίο. Τελικά, πόσο μοιάζουν και πόσο διαφέρουν μεταξύ τους;

Από την Ηρώ Στ. Μπουσούνη

Όταν έμαθα για τη νέα σειρά του Alpha «Σασμός», με κεντρικό θέμα μία βεντέτα, οφείλω να ομολογήσω πως σκέφτηκα «άντε πάλι, μία από τα ίδια». Οι ευρωπαϊκές σειρές έχουν εξελιχθεί και ασχολούνται με θέματα της επικαιρότητας όπως η ανεργία, η οικονομική κρίση, η πανδημία… εμείς πάλι, στην Ελλάδα, έχουμε μείνει στις βεντέτες. Αυτές ήταν οι πρώτες μου σκέψεις.

Μέχρι που διάβασα το βιβλίο του Σπύρου Πετρουλάκη «Σασμός». Τότε κατάλαβα πως το συγκεκριμένο βιβλίο ήταν ανάγκη, ειδικά στη χώρα μας, να γίνει τηλεοπτική σειρά. Μέσα από τις σελίδες του αρχίζουν να ξεδιπλώνονται όλες οι τραγικές συνέπειες της αυτοδικίας. Όλο αυτό γίνεται ακόμα πιο συγκλονιστικό όταν αντιλαμβάνεσαι πως είναι βασισμένο σε αληθινά γεγονότα.

Η τηλεοπτική σειρά όμως βασίζεται στο βιβλίο ή έχει κρατήσει μόνο τα ονόματα; Αυτό είναι και το μεγάλο ερώτημα καθώς, ήδη, υπάρχουν πολλοί αναγνώστες του βιβλίου που διαμαρτύρονται.

Κριτική για το βιβλίο «Σασμός»

Στον πρόλογο του συγγραφέα αναφέρονται οι εξής γραμμές «Το μυθιστόρημα στηρίζεται σε πραγματικά γεγονότα που σχετίζονται με βεντέτες οι οποίες ξεκίνησαν στην Κρήτη. Για ευνόητους λόγους, έχουν γίνει αλλαγές στις λεπτομέρειες κάποιων περιστατικών και χαρακτήρων, καθώς και στις ονομασίες των χωριών, που τοποθετήθηκαν τυχαία στο χάρτη, ενώ κάποιοι ήρωές μου είναι πλάσματα της φαντασίας μου, για να εξυπηρετηθεί η οικονομία της αφήγησης.»

Με βάση, λοιπόν, τα παραπάνω λόγια, καταλαβαίνουμε πως μιλάμε για ένα μυθιστόρημα βασισμένο σε μια πραγματική ιστορία. Επίσης, δε γνωρίζουμε αν τα επίθετα «Σταματάκης» και «Βρουλάκης» ήταν τα αληθινά ή πρόκειται για ψευδώνυμα. Αν και ο συγγραφέας, δεν αναφέρει πως έχει αλλάξει τα ονόματα.

Το βιβλίο «Σασμός» ξεκινά με ένα θάνατο και τελειώνει με ένα γάμο.

Η πλοκή του βιβλίου είναι συγκλονιστική και οφείλω να ομολογήσω πως παρόλο τον όγκο του, το διάβασα μέσα σε τρεις ημέρες. Σε αντίθεση με τη σειρά, ο συγγραφέας εμβαθύνει στις συνέπειες της βεντέτας, στα παράπλευρα θύματά της και δεν ασχολείται καθόλου με ρομάντζο. Διαβάζοντας αυτό το βιβλίο, κάποιος που ίσως θελήσει να κάνει μαγκιές ή και να «πυροβολήσει» παίρνοντας το νόμο στα χέρια του, θα σκεφτεί δύο και τρεις φορές πριν το τολμήσει.

Σκοπός του βιβλίου είναι να δείξει στους αναγνώστες τις φαρμακερές συνέπειες μίας βεντέτας.

Φυσικά, δεν υπάρχουν πολλά πρόσωπα τα οποία βλέπουμε στη σειρά, όπως η Τζένη, η Άντα, ο Κώστας, η Ανθούλα κ.ά. Επίσης, δεν παρουσιάζεται η υπόθεση με την αρχαιοκαπηλία.

Η βασική διαφορά ανάμεσα στο βιβλίο και τη σειρά είναι η ιστορία των Στεφανή, Βασιλικής και Μαθιού. Ο λόγος που δολοφόνησε ο Μαθιός ήταν ο έρωτάς του για τη Βασιλική, από την πλευρά της όμως…;

Ακόμα μία ουσιαστική διαφορά εντοπίζουμε ως προς τον χαρακτήρα του Στεφανή. Ο Στεφανής στο βιβλίο ήταν οικογενειάρχης. Ψάχνοντας το υποβάθρό του, η αστυνομία δε βρίσκει τίποτα αρνητικό – ούτε χαρτόπαιζε, ούτε χρωστούσε, ούτε απατούσε τη γυναίκα του, όπως τον παρουσιάζει η σειρά – και για αυτό το λόγο, η αστυνομία από την πλευρά της κατέληξε στο συμπέρασμα πως ήταν βεντέτα. Τέλος, ο Στεφανής ήταν θείος του Μαθιού και όχι ξάδελφος.

Τα κεντρικά πρόσωπα/θύματα του βιβλίου, κατά τη γνώμη μου, είναι ο Νικηφόρος και η Μαρίνα.

Η Καλλιόπη δεν είναι άμεσα κεντρικό πρόσωπο του βιβλίου, αν και μέσα από διάφορα γεγονότα γίνεται, έστω και έμμεσα. Ο Αστέριος δεν έχει καμία σχέση με τον άνθρωπο που παρουσιάζει η σειρά. Τέλος, μία δική μου μικρή σημείωση για τη Μανταρίνα, το σκύλο του Πετρή: να προσέχετε τα σκυλιά σας, δε φαντάζεστε πόσο σας αγαπούν.

Δε μπορώ να γράψω κάτι περισσότερο σχετικά με το βιβλίο γιατί δε θέλω να χαλάσω τη μαγεία της ανάγνωσης. Σας παροτρύνω όμως, όσοι βλέπετε τη σειρά «Σασμός» -και όχι μόνο – να το διαβάσετε. Για τρεις κυρίως λόγους: α) είναι πολύ καλύτερο από τη σειρά, β) θα μάθετε τα «καθαρά» γεγονότα χωρίς έρωτες και φούμαρα και γ) μετά την ανάγνωση, θα θέλετε να γίνετε καλύτεροι άνθρωποι.

Κριτική για τη σειρά «Σασμός»

Η τηλεοπτική σειρά «Σασμός» έχει ένα δυνατό καστ ηθοποιών. Ωστόσο, υπάρχουν κάποια θέματα σκηνοθεσίας, μοντάζ και σεναρίου. Όσον αφορά τη σκηνοθεσία και το μοντάζ, αρκεί να θυμηθούμε τις σκηνές στις οποίες ο Αστέρης είχε χτυπήσει το χέρι του. Σε κάποιες τον έβλεπες με δεμένο χέρι, σε άλλες με μία απλή γάζα και σε ορισμένες άλλες ήταν μία χαρά!

Ως προς το σενάριο, δεν καταλαβαίνω γιατί άλλαξαν κάποια βασικά σημεία του βιβλίου και γιατί ορισμένοι χαρακτήρες παραποιήθηκαν. Αν η σειρά διατηρούσε αυτούσια την πλοκή του βιβλίου, ίσως το 24% – 27% της θεαματικότητας να έφτανε το 40%.

Προφανώς, η σειρά ήθελε να επενδύσει στο ρομάντζο, δυστυχώς όμως τα δύο κεντρικά της ζευγάρια – Μαθιός / Βασιλική και Αστέρης / Αργυρώ – αλλάζουν σημαντικά την πλοκή του βιβλίου. Στην ουσία, θα μπορούσαμε να πούμε πως πρόκειται για μία σειρά που έχει δανειστεί τα ονόματα ενός βιβλίου και έχει εμπνευστεί από αυτό κάποιες ιστορίες.

Σασμός: Οι βασικές διαφορές της σειράς από το βιβλίο

-Ο Νικηφόρος και ο Μανώλης όταν δολοφονήθηκε ο Στεφανής ήταν μόλις δεκατριών χρόνων. Μία ηλικία που δικαιολογεί περισσότερο τη σιωπή του Μανώλη. Κατά τη διάρκεια της δολοφονίας, ο Μαθιός και ο Μανώλης είδαν ο ένας τον άλλο. Ο Μαθιός απείλησε ευθαρσώς τον Μανώλη πως αν μιλήσει θα τον σκοτώσει.

-Η Βασιλική ήταν ερωτευμένη με τον άντρα της, τον Στεφανή. Μπορεί να είχαν κάτι στο παρελθόν με τον Μαθιό, αλλά από την πλευρά της είχε τελειώσει.

-Από την ηλικία των δεκατριών, τον Νικηφόρο τον μεγάλωσε ο Μαθιός.

-Ο Αστέρης της σειράς δεν έχει καμία σχέση με τον χαρακτήρα του βιβλίου και ουδέποτε είχε δεσμό με την Αργυρώ. Μεγάλο σεναριακό ατόπημα για εμένα. Αν θελήσουν να αποδώσουν σωστά το τέλος του βιβλίου, δε θα φανεί ο πραγματικός «σασμός», η ανιδιοτέλεια της πράξης του Αστέριου και η μετάνοιά του.

-Η Αργυρώ δεν ήταν ποτέ στην Αυστραλία.

-Η πλοκή του βιβλίου στηρίζεται αποκλειστικά σε τρεις δολοφονίες, που όλες γίνονται από μία οικογένεια. Το βιβλίο δεν ψάχνει στο παρελθόν για το πώς ξεκίνησε η βεντέτα. Μένει στα γεγονότα. Κοινώς, δεν υπάρχει η ιστορία της Ανθούλας!

-Το βιβλίο αναφέρεται στη χρονική περίοδο μεταξύ 1980-1990 ενώ η σειρά είναι τοποθετημένη στο σήμερα. Αυτό το συμπεραίνουμε εύκολα, τόσο από τις φορητές συσκευές τελευταίας τεχνολογίας που έχουν οι πρωταγωνιστές, όσο και από το νόμισμα, τα ρούχα…

Στην εποχή μας όμως, φαίνεται λίγο περίεργο άντρες και γυναίκες άνω των τριάντα ετών να μένουν με τους γονείς τους. Όπως λέει χαρακτηριστικά ένας φίλος μου «Αν στη σειρά είχε γίνει ο απογαλακτισμός των ενηλίκων, δε θα υπήρχαν ούτε τα μισά προβλήματα».

Λίγα λόγια για τους ηθοποιούς του Σασμού

Μαθιός (Δημήτρης Λάλος): Ο Δημήτρης Λάλος φαίνεται πως έχει διαβάσει προσεκτικά το βιβλίο. Ερμηνευτικά ταιριάζει απόλυτα με την περιγραφή του βιβλίου. Ο ήρωας του συγγραφέα Σπύρου Πετρουλάκη, «Μαθιός», αντικατοπτρίζεται άψογα στο πρόσωπο του Δημήτρη Λάλου. Σε μία σειρά που όλα είναι διφορούμενα, ο ηθοποιός με την ερμηνεία του, καταφέρνει να πείσει και τους αναγνώστες του βιβλίου.

Μαρίνα (Μαρία Πρωτόπαππα): Διαβάζοντας την ιστορία της Μαρίνας στο βιβλίο, δε θα μπορούσα να φανταστώ πιο ταιριαστή ηθοποιό από την Μαρία Πρωτόπαππα. Από τους πιο δύσκολους ρόλους μαζί με του Μαθιού και του Νικηφόρου. Αν η σειρά, έστω και τελευταία στιγμή, ακολουθήσει τα χνάρια του βιβλίου και εξελιχθεί ο χαρακτήρας της Μαρίνας όπως πρέπει, πρόκειται να απολαύσουμε συγκλονιστικές ερμηνείες από την Μαρία Πρωτόπαππα.

Αντώνης (Δημήτρης Ήμελλος): Ακόμα ένας ηθοποιός που αποδίδει το χαρακτήρα του σωστά και πειστικά, τόσο σε σχέση με τη σειρά όσο και με το βιβλίο.

Αστέρης (Ορφέας Αυγουστίδης): Ο Ορφέας Αυγουστίδης ερμηνευτικά φαίνεται κάπως χαμένος και με το δίκιο του, καθώς ο Αστέρης της σειράς και ο Αστέριος του βιβλίου είναι, πραγματικά, δύο διαφορετικά πρόσωπα.

Νικηφόρος (Γιώργος Αμούτζας): Ο Γιώργος Αμούτζας ανέλαβε έναν δύσκολο ρόλο, αυτόν του Νικηφόρου. Ο Νικηφόρος του βιβλίου σαν άλλος, λίγο διαφορετικός «Άμλετ», έχει πολλές και δύσκολες εναλλαγές συναισθημάτων – μα πάντα περιγράφεται σαν ένας θλιμμένος χαρακτήρας. Και πώς να μην είναι;!

Η σειρά έχει αλλάξει πολλά αναφορικά με τον Νικηφόρο και δε γνωρίζουμε πώς θα συνεχιστεί. Αν όμως έστω και τώρα, μετά από τόσες αλλαγές, ακολουθήσει τα χνάρια του βιβλίου, ο Γιώργος Αμούτζας θα πρέπει να αντεπεξέλθει σε έναν πολύ απαιτητικό ρόλο.

Τέλος, θα ήθελα να κλείσω παροτρύνοντας τους τηλεθεατές της σειράς – και όχι μόνο – να διαβάσουν ένα πραγματικά υπέροχο βιβλίο.