Ποπ αρτ: Η πρόκληση στις παραδοσιακές Καλές Τέχνες

Η Ποπ αρτ ήταν ένα καλλιτεχνικό κίνημα που σκοπός του, αρχικά, ήταν η πρόκληση απέναντι στις κατεστημένες, παραδοσιακές Καλές Τέχνες.

Το κίνημα της Ποπ αρτ (pop από το popular=λαϊκός / λαϊκή τέχνη) εμφανίστηκε στα τέλη της δεκαετίας του ’50 και τη δεκαετία του ’60. Αποτέλεσε, κυρίως, βρετανικό και αμερικανικό φαινόμενο. Απέκτησε την ονομασία της από τον κριτικό τέχνης Λόρενς Άλογουεϊ, ο οποίος την ονόμασε έτσι εξαιτίας των πεζών, καθημερινών πραγμάτων που απεικονίζονταν στα έργα της.

Ποπ αρτ: Η πρόκληση στις παραδοσιακές Καλές Τέχνες

Τα έργα της Ποπ αρτ χρησιμοποίησαν αναγνωρίσιμες, καθημερινές εικόνες. Είχαν, επίσης, θεματολογία πολύ διαφορετική από τα κλασικά θέματα της «Υψηλής Τέχνης». Οι καλλιτέχνες της Ποπ αρτ προσπάθησαν να εξυψώσουν τετριμμένα αντικείμενα και ανθρώπους της καθημερινότητας. Επιδίωκαν έτσι να ανυψώσουν τον λαϊκό πολιτισμό στο επίπεδο των Καλών Τεχνών.

Το γεγονός ότι τα έργα της Ποπ αρτ ενσωμάτωσαν πολλές φορές εμπορικές εικόνες από την τηλεόραση, τα περιοδικά κ.τ.λ., την έκανε ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα στυλ της σύγχρονης τέχνης. Βασικό συστατικό, επίσης, της επιτυχίας της ήταν η ηθελημένη πρόκληση απέναντι στις καθιερωμένες, παραδοσιακές Καλές Τέχνες. Η Ποπ αρτ εξυμνούσε τη λαϊκή κουλτούρα. Έδινε έμφαση ακόμα και στα κιτς στοιχεία οποιουδήποτε πολιτισμού – με μια δόση ειρωνείας – χωρίς όμως να μειώνει τη σημασία του.

Η Ποπ αρτ αντιπροσώπευε μία προσπάθεια στροφής σε μια πιο αντικειμενική και παγκοσμίως αποδεκτή μορφή τέχνης. Απέρριπτε, τόσο την υπεροχή των Καλών Τεχνών όσο και τις σύγχρονες, πρωτοποριακές τέχνες. Κατάφερε να επικρατήσει και να γίνει ευρέως γνωστή επειδή εκμεταλλευόταν εικόνες από τα ΜΜΕ. Εκείνα με τη σειρά τους έκαναν το ίδιο, αφού ήταν απεικονίσεις εύκολες και άμεσα κατανοητές.

Η Ποπ αρτ θεωρείται «απόγονος» του Ντανταϊσμού

Ο Ντανταϊσμός ήταν καλλιτεχνικό κίνημα που αναπτύχθηκε στις αρχές του 20^ού αιώνα και απέρριπτε τη λογική και την αισθητική των μοντέρνων, καπιταλιστικών κοινωνιών. Ήταν ένα κίνημα που γελοιοποίησε την σοβαρότητα της – τότε – σύγχρονης παρισινής τέχνης και, γενικότερα, την πολιτική και πολιτιστική κατάσταση που είχε οδηγήσει στον Πρώτο Παγκόσμιο πόλεμο.

Η πλειοψηφία των κριτικών τέχνης χαρακτήρισαν την Ποπ αρτ χυδαία, κακόγουστη και αστεία. Λίγοι ήταν εκείνοι που την υποστήριξαν, θεωρώντας ότι είναι μια δημοκρατική μορφή τέχνης που δεν κάνει διακρίσεις αφού μπορεί να την αντιληφθεί ο καθένας. Επιπλέον, ήταν υπέρμαχοι της ιδέας της Ποπ αρτ ότι δεν υπάρχει ιεραρχία του πολιτισμού και πως οι πηγές της τέχνης μπορούν να προέρχονται από οπουδήποτε, οτιδήποτε και οποιονδήποτε.

Οι κυριότεροι καλλιτέχνες που εκπροσώπησαν την Ποπ αρτ ήταν οι Αμερικανοί Άντι Γουόρχολ, Κλάες Όλντενμπεργκ, Τομ Γουέσελμαν, Ρόμπερτ Ιντιάνα, Τζέιμς Ρόσενκιστ κ.ά και οι Βρετανοί Ντέιβιντ Χόκνεϊ και Πίτερ Μπλέικ μεταξύ άλλων. Στην πλειοψηφία τους οι καλλιτέχνες της Ποπ αρτ ξεκίνησαν τη σταδιοδρομία τους μέσα από κλάδους της εμπορικής διαφήμισης. Ο Άντι Γουόρχολ, για παράδειγμα, ήταν ένας πολύ επιτυχημένος εικονογράφος και γραφίστας.  

Πηγές: britannica.com,theartstory.org,en.wikipedia.org