Νίκο Ξυλούρη, έλα πάρε μας από εδώ

Νίκο Ξυλούρη, έλα πάρε μας από εδώ, ταξίδεψέ μας με το ήθος και το ταλέντο σου. Ένα απόσπασμα από τα λόγια του αξέχαστου μουσικού στη συνέντευξη που είχε δώσει για το περιοδικό «Επίκαιρα» στη δημοσιογράφο, Λιάνα Κανέλλη.

Από την Νικολέτα Πρεβενά

«Θεία, τι είναι ήθος;» με ρώτησε πρόσφατα η ανιψιά μου. Η λέξη «ήθος» το τελευταίο χρονικό διάστημα «φοριέται» πολύ, οπότε εύλογα η μικρή είχε αυτή την απορία. Πώς να εξηγήσεις σε ένα παιδί τι σημαίνει ήθος; Για να είμαι ειλικρινής, με όλα όσα συμβαίνουν γύρω μας τα τελευταία χρόνια και εγώ η ίδια έχω αρχίσει και ξεχνάω τη σημασία του.

Μου το θύμισε όμως ένα απόσπασμα από τη συνέντευξη του μεγάλου μας μουσικού και τραγουδιστή Νίκου Ξυλούρη για το περιοδικό «Επίκαιρα» στη δημοσιογράφο Λιάνα Κανέλλη, το 1976. Ένας καλλιτέχνης που το 1976 είχε γνωρίσει μεγάλη επιτυχία αλλά και δόξα. Γιατί ο Ξυλούρης παραμένει διαχρονικός; Γιατί είχε ήθος! Απλά, γιατί το ταλέντο στην τέχνη οφείλει να συμβαδίζει με το ήθος.

Νίκο Ξυλούρη, έλα πάρε μας από εδώ

«…πρωτόπιασα λύρα στα 12 και στα 15 έκανα κιόλας διασκεδάσεις. Μετά έπεσα στο επάγγελμα….

…κι ο Μαρκόπουλος κι ο Ξαρχάκος με βοήθησαν πολύ. Όμως εμένα γενικά δεν με πήρανε να με κάνουνε τραγουδιστή. Να μου δώσουνε σουξέ. Ήμουνα. Με αξιοποιήσανε. Μου κάνανε καλό, αλλά νομίζω ότι κι εγώ έχω προσφέρει. Όλα μπορώ να τα τραγουδήσω. Στην Κρήτη, όταν χρειαζόταν στη δουλειά μου, έλεγα και ξένα ακόμα τραγούδια…

…Για να τον κάνω τον γιο μου καλλιτέχνη είναι σα να του λέω γίνε άτιμος. Αυτό τα λέει όλα. Μεγάλη βρωμιά.

Πώς να φάει ο ένας τον άλλο, να καταστρέψει. Έχεις αξία; Θα σε θάψουνε. Ανεβάζουνε όποιον θένε, κι όποιον θένε κατεβάζουνε.

Και αν εσώθηκα εγώ, είναι γιατί ήταν το «Τσίρκο» (σ.σ. εννοεί την παράσταση «Το Μεγάλο μας τσίρκο»). Εκεί φαινόμουνα κάθε βράδυ, κι έμεινα κοντά στον κόσμο. Επέπλευσα. Είμαι πολύ πικραμένος. Και αν τα εγκαταλείψω καμιά φορά γι’ αυτά θά ’τανε. Αλλά λέω θα τους εξυπηρετήσω. Και δεν το κάνω. Ήμουνα μια χαρά εκεί. Τα λέω και δεν έχω κανένα να φοβηθώ. Κι αν δεν είχα την αγάπη του κόσμου θα τα παρατούσα και θά ’φευγα. Θα πήγαινα στην ησυχία μου. Σου είπα και προηγουμένως ότι δεν ήμουνα κάποιος που τον πήραν και τον έκαναν τραγουδιστή. ‘Ήμουνα.

Θυμάμαι, μια φορά τραγούδαγα σ’ ένα κρητικό μαγαζί κι έπαιζα λύρα. Μου στέλνανε γράμματα απ’ την Ε.Ρ.Τ. να πάω να κάνω μερικές εκπομπές στο ραδιόφωνο. Δεν ήθελα. Ό αδερφός μου ο Γιάννης κι ο Ζαχάρης που παίζουνε λαούτο με τουμπάρανε τελικά. Κι επήγα κι εβρήκα το Σίμο Καρρά. Αυτός ο άνθρωπος διευθύνει. Κι έχει κάμει μεγάλη ζημιά στο δημοτικό τραγούδι. Ήταν με τη γυναίκα του. Εγώ τότε είχα κάμει επιτυχίες που αγαπιότανε όχι μόνο στην Κρήτη. Είχα γυρίσει στις ρίζες.

«Τι θα πεις», μου λέει. – «Την Ανυφαντού», του απάντησα.

«Αυτός ο δίσκος είναι να τον βάζεις για να γελάς». Εγώ έμεινα. Λέω: Λες να είναι κι έτσι; Είχα μπροστά μου έναν άνθρωπο που κρατάει τη δημοτική μουσική στα χέρια του.

Να πω «Τον Αντρειωμένο μην τον κλαις». «Όχι, μου είπε. Δεν το τραγουδάς καλά». Μάζεψα τα όργανά μου κι έφυγα. Έπαθα σοκ. Κλονίστηκα. Απογοητεύτηκα.

Αχ! Τα θυμάμαι, δεν τα ξεχνάω….

…Ο άνθρωπος που δημιουργεί πρέπει, να ελπίζει πως κάποτε θ’ αλλάξουν τα πράγματα και ν’ αγωνιστεί γι αυτό. Πολλοί νέοι κυκλοφορούνε με το σεξουαλικό βιβλιαράκι στην τσέπη. Οι σκηνοθέτες κάνουνε πορνό για να εντυπωσιάσουνε. Πρέπει ν’ αλλάξουν όλα τούτα και θα παλέψουμε. Πιστεύω και στο Θεό. Έτσι όπως βαδίζουμε σ’ όλο τον κόσμο για την καταστροφή, τι να πω. Αλλά είμαι αισιόδοξος.

…Τα μισώ τα χρήματα. Μα το Θεό δεν βαστώ ποτέ μου. Όχι πως θέλω να το πω, αλλά σ’ ορκίζομαι σε ό,τι ιερό έχω. Όλο τον καιρό που δουλεύω εδώ, ο κόσμος με βλέπει ό,τι ώρα θέλει. Βλέπεις, δεν τραγουδάω πουθενά για τα 30 χιλιάρικα και μετά να εξαφανίζομαι. Εγώ είμαι μέσα στον κόσμο. Και στο μαγαζί και στο δρόμο. Ανάγκες υπάρχουνε… Δεν μου λείπουνε τα λεφτά. Όποιος έχει ανάγκη έρχεται και με βρίσκει. Το ξέρουνε. Πάντα. Όχι τώρα. Και στην Κρήτη που ήμουνα.

…Πρέπει όλοι εμείς να μονιάσουμε για να πάει μπροστά τούτος ο τόπος. Δεν είναι καλό κάτι; Να το σβήσουμε όλοι μαζί. Είναι; Να το σπρώξουμε όλοι μαζί. Να το υποστηρίξουμε. Εμείς αυτό είναι το πιο σπουδαίο που πρέπει να κάνουμε.»

* Κεντρική φωτογραφία: Από το αρχείο του Κώστα Καζάκου – Πηγές: περιοδικό «Επίκαιρα», ogdoo.gr