Μετέωρα: Το επιβλητικό γεωλογικό φαινόμενο

Τα Μετέωρα, το επιβλητικό γεωλογικό φαινόμενο υψίστης ομορφιάς είναι από τις πιο ενδιαφέρουσες φυσικές εικόνες, όχι μόνο της Ελλάδας αλλά και παγκοσμίως.

Από την Κωνσταντίνα Παππά

Τα Μετέωρα, οι τεράστιοι βράχοι από ψαμμίτη οι οποίοι υψώνονται έξω από την Καλαμπάκα είναι ένα τοπίο ανεκτίμητης φυσικής ομορφιάς. Πρόκειται για ένα εξαιρετικό και μοναδικό γεωλογικό φαινόμενο. Έχουν γραφτεί για αυτό χιλιάδες αφιερώματα σε όλο τον κόσμο ενώ προσελκύουν κάθε εποχή του χρόνου πολλούς τουρίστες. Το 1989 η UNESCO ανακήρυξε τα Μετέωρα σε Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς, πολιτιστικό και φυσικό.

Τα Μετέωρα και η ιστορία τους

Τα Μετέωρα είναι ένα σύμπλεγμα από σκοτεινόχρωμους βράχους από ψαμμίτη οι οποίοι υψώνονται έξω από την Καλαμπάκα, στη Θεσσαλία, κοντά στα πρώτα υψώματα της Πίνδου και των Χασίων. Οι απότομες κορυφές τους έχουν ύψος που φτάνει τα 200μ. και πλάτος μέχρι 300μ., ενώ ο μέσος όρος υψομέτρου είναι τα 313μ.

Σύμφωνα με τον αρχαιολόγο κο Λ. Δεριζιώτη, η ονομασία Μετέωρα είναι νεότερη και δεν αναφέρεται από τους αρχαίους συγγραφείς. Το όνομά τους το οφείλουν στον Άγιο Αθανάσιο τον Μετεωρίτη, κτήτορα της μονής της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος (Μεγάλο Μετέωρο), ο οποίος ονόμασε έτσι τον «πλατύ λίθο» στον οποίο ανέβηκε για πρώτη φορά το 1344.

Τα Μετέωρα, αυτό το επιβλητικό γεωλογικό φαινόμενο, δεν έχει ερμηνευθεί πλήρως.

Η προϊσταμένη εφορείας αρχαιοτήτων Τρικάλων, κα Κρυστάλλω Μαντζανά, γράφει στο archaiologia.gr: «Το γεωλογικό αυτό φαινόμενο, αν και έχει κατά καιρούς απασχολήσει πολλούς ερευνητές, δεν έχει ακόμη ερμηνευθεί πλήρως. Ωστόσο, σύμφωνα με τον Γερμανό γεωλόγο Α. Φίλιπσον, ο οποίος επισκέφθηκε την Ελλάδα στα τέλη του 19ου αιώνα, οι γεωλογικοί σχηματισμοί των Μετεώρων αποτελούσαν αρχικά τμήμα της κοίτης ενός μεγάλου ποταμού που κυλούσε στα βουνά της γύρω περιοχής και χυνόταν σε λίμνη που βρισκόταν στη θέση της σημερινής Καλαμπάκας.

Στο πέρασμα του χρόνου, λόγω γεωλογικών ανακατατάξεων, προέκυψαν οι σημερινοί βραχώδεις σχηματισμοί. Εντύπωση πάντως προκαλεί το γεγονός ότι οι αρχαίοι συγγραφείς και περιηγητές δεν κάνουν την παραμικρή αναφορά στο μοναδικό αυτό φαινόμενο».

Τα Μετέωρα και τα μοναστήρια

Τα μοναστήρια των Μετεώρων είναι χτισμένα στις κορυφές των βράχων. Το άγριο και απροσπέλαστο τοπίο αποτέλεσε πρόσφορο έδαφος για τους χριστιανούς ασκητές. Η χρονολογία για το πότε ακριβώς έγινε αυτό, δεν είναι γνωστή. Σύμφωνα με διάφορες γνώμες βυζαντινολόγων, υποστηρίζεται ότι ξεκίνησε πριν από το 11ο αιώνα. Μοναστήρια, πολλά κελιά, ερημητήρια και ασκηταριά άνθισαν διάσπαρτα σε όλους τους βράχους.

Από τις ιστορικές μαρτυρίες συμπεραίνουμε ότι οι μονές των Μετεώρων ήταν στο σύνολό τους τριάντα. Από τις τριάντα μονές οι έξι λειτουργούν έως και σήμερα και δέχονται πλήθος προσκυνητών. Τα μοναστήρια που λειτουργούν είναι: η μονή Αγίου Νικολάου του Άσμενος ή Μονή Αναπαυσά, η μονή Ρουσάνου ή Αρσάνη, η μονή της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος – γνωστή και ως «Μεγάλο Μετέωρο», η μονή των Αγίων Πάντων ή Μονή Βαρλαάμ, η μονή Αγίας Τριάδος και η μονή Αγίου Στεφάνου.

Σήμερα, τα μοναστήρια των Μετεώρων αποτελούν το δεύτερο πιο σημαντικό μοναστικό συγκρότημα στην Ελλάδα μετά το Άγιο Όρος. Το 1995, κατόπιν αιτήματος της μοναστικής κοινότητας, η περιοχή των Μετεώρων αναγνωρίστηκε ως Ιερός Χώρος.

Πηγές: archaiologia.gr, odysseus.culture.gr, el.wikipedia.org, gtp.gr, kalampaka.com