Ο γνωστός φωτογράφος Σταύρος Χαμπάκης μιλάει στο umano για την προσωπική του έκθεση Μέσα από τα μάτια των παιδιών και τη συμμετοχή του στο 19ο Festival dell’ Aurora στην Ιταλία.
H συλλογή του Σταύρου Χαμπάκη, Μέσα από τα μάτια των παιδιών, είναι μία σειρά φωτογραφιών από τα πρώτα χρόνια της εξαναγκασμένης μετανάστευσης των Σύριων. Ο Σταύρος Χαμπάκης ταξίδεψε από τα ανατολικά σύνορα της Ελλάδας έως τα βόρεια, προσπαθώντας να αποτυπώσει τις επιπτώσεις της μετανάστευσης στην ψυχολογία των παιδιών.
Δουλεύοντας αποκλειστικά με ασπρόμαυρες φωτογραφίες, ο Σταύρος Χαμπάκης προσπαθεί να «βάψει» τα κάδρα του με συναισθήματα.
Ο Σταύρος Χαμπάκης σπούδασε Χημικός Μηχανικός στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Αρχικά, χρησιμοποιούσε την κάμερά του για να αποτυπώνει το περιβάλλον του. Η συνήθεια αυτή συνεχίστηκε και στα επαγγελματικά του ταξίδια, όπου προσπαθούσε να αποδώσει τα τοπικά αρώματα και συναισθήματα. Το 2015, ξεκίνησε να αποτυπώνει τους πρώτους μετανάστες που ήρθαν στην Αθήνα. Παράλληλα, έχει φωτογραφίσει αρκετές θεατρικές και καλλιτεχνικές παραστάσεις κ.ά.
Η ατομική έκθεση φωτογραφίας του Σταύρου Χαμπάκη, με τίτλο Μέσα από τα μάτια των παιδιών, θα ταξιδέψει στην Ιταλία συμμετέχοντας στο 19ο Festival dell’Aurora. Η έκθεση θα λάβει χώρα από τις 7 έως τις 30 Μαρτίου 2019 στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Ακρωτηρίου Κολώνα, στην Κροτόνε της Ιταλίας.
Umano: Κε Χαμπάκη, πώς και πότε αποφασίσατε να ασχοληθείτε με τη φωτογραφία; Εξασκείτε παράλληλα και το επάγγελμα του Χημικού Μηχανικού που σπουδάσατε στο Ε.Μ.Π;
H φωτογραφία ήταν πάντα ένα μεγάλο κεφάλαιο για εμένα. Mε θυμάμαι σε όλες τις φάσεις της ζωής μου, με μία φωτογραφική μηχανή στο χέρι. Τόσο κατά τη διάρκεια του Πολυτεχνείου, όσο και μετά, στα μεταπτυχιακά μου, ασχολήθηκα με τις πιο διοικητικές ενέργειες της βιομηχανίας, όπου τα τελευταία χρόνια τρέχω μία εταιρεία ψηφιακού μάρκετινγκ για ξενοδοχεία.
Umano: Έχετε πει «Έγινα φωτογράφος γιατί δε μπορώ να ζωγραφίζω», ισχύει;
Εικόνες βλέπουμε κάθε στιγμή. Για το ποιες θα αποφασίσουμε να κρατήσουμε για πάντα μέσα από μια φωτογραφία, είναι δουλειά του φωτογράφου και προκύπτει μέσα από τα βιώματά του και τον συναισθηματικό του κόσμο. Μου αρέσει να μεταφέρω το μήνυμα που κυριαρχεί μέσα μου, την ώρα που πατάω το κουμπί. Ελπίζω να τα καταφέρνω. Θα ήθελα πολύ να καταφέρνω να ζωγραφίζω με συναισθήματα τα κάδρα μου.
Umano: Tι είναι αυτό που σας ιντριγκάρει για να τραβήξετε μία φωτογραφία;
Τα κίνητρά μου για τη φωτογραφία είναι δύο, η ομορφιά και η αδικία. Ως ομορφιά ορίζω την ανάγκη να κρατήσω στο χρόνο ωραίους ανθρώπους και συναισθήματα. Στιγμές που χάνονται ή ισοπεδώνονται μέσα στους καταιγιστικούς ρυθμούς της καθημερινότητάς μας. Ως αδικία, την ανάγκη μου να αποτυπώνω και να προκαλώ, μέσα από την προβολή άβολων καταστάσεων που καθημερινά κάνουμε ότι δεν υπάρχουν, όπως η πείνα, οι άστεγοι, η εκμετάλλευση, τα ναρκωτικά μεταξύ αυτών.
Umano: Κοιτάζοντας τις φωτογραφίες σας είναι σαν η κάθε μία να έχει τη δική της ιστορία. Πολύ καλλιτεχνικό κατά τη γνώμη μου! Όταν φωτογραφίζετε έναν άνθρωπο σκέφτεστε την ιστορία του;
Η ιστορία κάθε ανθρώπου αντικατοπτρίζεται στα μάτια του και στη στάση του σώματός του. Είναι αδύνατο να διαχωρίσουμε την ιστορία από την όψη των ανθρώπων.
Πίσω από τα πιο λαμπερά χαμόγελα, μπορείς να δεις τη θλίψη τους.
Το σίγουρο είναι ότι το κάθε παιδί στις φωτογραφίες μου έχει ένα μέλλον να ονειρεύεται, ας ελπίσουμε ότι η ιστορία του, από τον τόπο που ξεριζώθηκε, δε θα λειτουργήσει ως τροχοπέδη στο να ανοίξει τα φτερά του.
Umano: Πώς σας ήρθε η ιδέα για την έκθεση «Μέσα από τα μάτια των παιδιών»;
Όταν πρωτοήρθαν με το μεταναστευτικό, συζητούσα με φίλους και γνωστούς και υπήρχαν πάντα «κάποιες φωνές» που έλεγαν διάφορα σχετικά με την παγκόσμια πολιτική, τις θρησκείες… Ήθελα, λοιπόν, να αποφύγω την όποια δικαιολογία και να φέρω τον θεατή των φωτογραφιών μου κατευθείαν στο πρόβλημα. Να ξεβολέψω τον θεατή, ώστε να σκεφτεί πώς μπορεί να βοηθήσει.
Νομίζω ότι κοιτώντας αυτά τα παιδικά μάτια, δεν έχεις πολλά περιθώρια να πεις «Είναι μουσουλμάνος, καλά να πάθει ή είναι Άραβας, ας πρόσεχε»… είναι παιδιά!
Umano: Πόσο καιρό σας πήρε να ολοκληρώσετε το έργο σας;
Οι φωτογραφίες που θα εκτεθούν στο Φεστιβάλ είναι από το Φθινόπωρο του 2015 έως το καλοκαίρι του 2016. Ταξίδεψα αρκετές φορές στη Μυτιλήνη, περπάτησα στις πλατείες της Αθήνας, στο λιμάνι του Πειραιά, αλλά και βόρεια στα σύνορά μας, στην Ειδομένη.
Umano: Γιατί επιλέξατε να δουλέψετε με ασπρόμαυρες φωτογραφίες;
Είναι τόσο σκληρό και άδικο το θέμα που δε νομίζω ότι του ταίριαζε κανένας χρωματισμός. Άλλωστε, έτσι έχω μάθει να φωτογραφίζω για να βλέπω αν έχει βγει σωστά μια φωτογραφία, πάντα χρησιμοποιώ το ασπρόμαυρο.
Umano: Μπορείτε να ξεχωρίσετε μία στιγμή από αυτή τη δουλειά που αισθάνεστε ότι δε θα ξεχάσετε ποτέ;
Η επαφή με ένα παιδάκι, το οποίο έμεινε για αρκετό καιρό στο ΠΙΚΠΑ Μυτιλήνης μέχρι να βρεθεί κάποια ανάδοχη οικογένεια. Είχε χάσει και τους δύο του γονείς! Δε νομίζω ότι μπορεί να ξεχαστεί.
Παρά τον πόνο του και το προσωπικό του δράμα, λειτουργούσε υποστηρικτικά στην άφιξη των νέων παιδιών και πάντα γελούσε ώστε να τους φτιάξει τη διάθεση.
Umano: Θα πρέπει να ήταν μία πολύ «επίπονη» διαδικασία καθώς οι φωτογραφίες σας αντικατοπτρίζουν ένα βουβό πόνο και ένα παράπονο…
Η θλίψη ήταν παντού. Προσπάθησα να μη με κυριεύσει ως αιτία απραξίας αλλά μέσα από τα κλικ μου να προσπαθήσω να ευαισθητοποιήσω τον κόσμο που βλέπει τις φωτογραφίες μου και να βοηθήσουμε στην εξομάλυνση των επιπτώσεων σε αυτά τα παιδιά. Η χαρά που πήρα, όταν με κάλεσε μια ομάδα από την Δανία για να χρησιμοποιήσει τις φωτογραφίες μου ώστε να μαζέψει χρήματα για τους μετανάστες ή μια εθελοντική ομάδα στην Γερμανία όταν έβαλε στο λογότυπό της μία δική μου φωτογραφία, ήταν τεράστια.
Umano: Πώς αποφασίσατε να λάβετε μέρος στο 19ο Festival dell’Aurora στην Ιταλία;
Το φεστιβάλ αυτό γίνεται τα τελευταία είκοσι χρόνια. Φέτος, έχει ως θέμα το Μεσόγειος χωρίς σύνορα και μέσα από διάφορους καλλιτέχνες, σκηνοθέτες, ηθοποιούς, μουσικούς, προσπαθεί να αναδείξει τα όσα ενώνουν όλους όσους ζούμε γύρω από την Μεσόγειο. Στο πλαίσιο αυτό, θα γίνουν δύο ατομικές εκθέσεις φωτογραφίας. Η μία είναι της ιταλίδας συναδέλφου Patrizia Viglino. Θα εκθέσει εικόνες της από τον πόλεμο της Συρίας και η άλλη, η δική μου, που θα δείξει ένα μέρος τον επιπτώσεων του πολέμου και της εξαναγκασμένης μετανάστευσης.
Umano: Πείτε μας δυο λόγια για το συγκεκριμένο Φεστιβάλ.
Ο νότος της Ιταλίας δοκιμάστηκε και δοκιμάζεται από την μεταναστευτική ροή. Οι κάτοικοί του ένωσαν τα χέρια τους για να αγκαλιάσουν τους μετανάστες σε πείσμα τον όποιων ρατσιστικών φωνών της Ευρώπης. Πάρθηκε μια απόφαση το περυσινό Φεστιβάλ, μαζί με το επόμενο και το φετινό, να αποτελέσουν μία τριλογία πολιτιστικής και πολιτισμικής ανταλλαγής των λαών της Μεσογείου.
Σε ένα φεστιβάλ η θάλασσα, το θέατρο, η μουσική, ο κινηματογράφος, η φωτογραφία, η φιλοσοφία θα λειτουργήσουν ως η κοινή γλώσσα των λαών της Μεσογείου για να αναδειχθούν αυτά που μας ενώνουν, οι αξίες μας.
Umano: Ποια είναι τα συμπεράσματά σας μέσα από αυτή τη δουλειά, ως προς τους ανθρώπους;
Δυστυχώς, η κοινωνία μας δεν απέχει πολύ από την ζούγκλα… Με το που έβγαινε μία βάρκα, τα σύγχρονα “όρνια” ΜΚΟ έτρεχαν για να βουτήξουν το παιδί, τη βάρκα, τη μηχανή, τα σωσίβια…Πάλευαν για το ποιος θα “περιθάλψει” περισσότερα παιδάκια, ώστε να επιδοτηθεί. Τα γραφεία ταξιδιών για το ποιος θα τους πουλήσει πούλμαν για τα σύνορα, οι εταιρείες τηλεφωνίας κάρτες sim…
Αλλά παράλληλα, μέσα σε αυτή τη ζούγκλα, βρέθηκαν τρανές αποδείξεις αγάπης και αξιών, οι οποίες αγκάλιασαν και αγκαλιάζουν τους κατατρεγμένους της σύγχρονης πραγματικότητας.
Umano: Τι απαντάτε σε όσους πιστεύουν ότι οι πρόσφυγες είναι η αιτία της καταστροφής μας;
Οι άνθρωποι έχουν μάθει να υψώνουν τείχη και όχι γέφυρες. Είναι πιο εύκολο να κλεινόμαστε στον μικρόκοσμό μας για να φαινόμαστε τέλειοι παρά να συγκρινόμαστε με τους άλλους. Η επαφή με άλλους λαούς δίνει τον απαραίτητο πλουραλισμό, ώστε να προχωρήσουμε στο αύριο χωρίς να ξεχάσουμε κανέναν.
Umano: Τι θα ακολουθήσει μετά την Ιταλία; Θα ταξιδέψετε και αλλού με τη συγκεκριμένη έκθεση;
Η ίδια έκθεση θα γίνει τον Μάιο στις Βρυξέλλες και το φθινόπωρο στο Όσλο.
Umano: Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια; Ετοιμάζεται κάποια νέα έκθεση;
Το κυνήγι της εικόνας δε σταματάει ποτέ. Αυτή την εποχή δουλεύω σε δύο άλλα project, με προσωπογραφίες. Το ένα είναι πάλι αρκετά σκληρό και άβολο.
Σχετικά άρθρα:
https://umano.gr/itziar-ituno-i-rakel-tou-casa-de-papel-sto-umano/
https://umano.gr/active-member-o-mixalis-mytakidis-sto-umano/
https://umano.gr/synenteyxi-tou-nikou-mpogiopoulou-sto-umano/
https://umano.gr/o-protoporos-dytis-kai-photografos-stefanos-kontos/
https://umano.gr/pagosmia-imera-prosfigon-i-ennoia-tou-prosfiga/
Comments are closed.