Γιάννης Ρίτσος: Αποσπάσματα έργων ενός μοναδικού ποιητή

Γιάννης Ρίτσος: Αποσπάσματα έργων ενός μοναδικού ποιητή, ενός σπουδαίου ανθρώπου.

Από την Κωνσταντίνα Παππά

Ο Γιάννης Ρίτσος, ο ποιητής της Ρωμιοσύνης, γεννήθηκε το 1909 στη Μονεμβασιά, ξημερώματα Πρωτομαγιάς. Η ποίησή του μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες και έφτασε στα πέρατα του κόσμου, χαρίζοντάς του διεθνή αναγνωρισιμότητα. Η ζωή του δύσκολη, αλλά ο ίδιος ήταν ευγνώμων γι’ αυτό καθώς του χάρισε άφθονο υλικό για τις δημιουργίες του.

Έχουν δημοσιευτεί πάνω από εκατό ποιητικές συλλογές του, μελέτες, έργα πεζογραφίας, θεατρικά, δοκίμια. Καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του υπήρξε άκρως δημιουργικός, επαναστάτης, ασυμβίβαστος. Με μια βαθιά αγάπη για τον άνθρωπο και έναν απέραντο σεβασμό για τη ζωή. «Το τραγούδι της αδελφής μου», ένα συγκλονιστικό ποίημα που έγραψε με αφορμή την ψυχική ασθένεια της αδελφής του η οποία την οδήγησε στο Δαφνί, ήταν η αφορμή να γράψει για τον Ρίτσο ο –ηλικιωμένος πια – Κωστής Παλαμάς «Σε μια φρικίαση τραγική χαμογελάει μιας πλάσης ρυθμός, παραμερίζουμε, Ποιητή, για να περάσεις».

Γιάννης Ρίτσος: Αποσπάσματα έργων ενός μοναδικού ποιητή

Εμείς δεν ξέρουμε τι είναι η ομίχλη.
Εμείς που λες όλα τα φτιάχνουμε στο φως.

Τη Ρωμιοσύνη μην την κλαις, ―εκεί που πάει να σκύψει
με το σουγιά στο κόκαλο, με το λουρί στο σβέρκο,
Να τη, πετιέται αποξαρχής κι αντρειεύει και θεριεύει
και καμακώνει το θεριό με το καμάκι του ήλιου.

Ο δρόμος ο πιο μακρινός είναι ο πιο κοντινός στην καρδιά του Θεού.

Πιστεύω πως η πρώτη δικαιοσύνη είναι η σωστή διανομή τού ψωμιού,
Πιστεύω πως η πρώτη πρόοδος είναι η αύξηση παραγωγής ψωμιού για όλους,
Πιστεύω πως το πρώτο χρέος μας είναι η ειρήνη…

Ετούτος δω ο λαός δε γονατίζει παρά μονάχα μπροστά στους νεκρούς του.

Βρες χρόνο να γελάς –αυτό είναι η μουσική της ψυχής.
Βρες χρόνο να είσαι παιδί -για να νιώθεις αυθεντικά ανθρώπινος.
Το όνειρο του παιδιού είναι η Ειρήνη.
Τ΄όνειρο της μάνας είναι η Ειρήνη.
Τα λόγια της αγάπης κάτω απ΄τα δέντρα είναι η Ειρήνη…

Πώς γίνεται οι άλλοι να ορίζουν λίγο λίγο τη μοίρα μας,
να μας την επιβάλλουν κι εμείς να το δεχόμαστε;
Πώς γίνεται μ’ ελάχιστα νήματα κάποιων δικών μας στιγμών
να μας υφαίνουν ολόκληρο το χρόνο μας…

Λείπουν ακόμη και τα λόγια.
Όλα τ’ αφήσαμε στη μέση, όλα τ’ αφήσαμε στην τύχη.
Κι έγιναν χωρίς εμάς.

Γιατί εμείς δεν τραγουδάμε για να ξεχωρίσουμε αδελφέ μου απ᾿ τον κόσμο.
Εμείς τραγουδάμε για να σμίξουμε τον κόσμο.
…έχεις ακόμη να κλάψεις πολύ
ώσπου να μάθεις τον κόσμο να γελάει.

Έχεις να κάνεις πολύ δρόμο, κοριτσάκι,
κ’ έχεις δυο πεδιλάκια μόνο από ουρανό.
Κοιμήσου.

Θεότυφλη, φυλακισμένη στην τυφλότητά της.
Μα πώς γίνεται να ζει μια ζωή μονάχα απ’ την αντίθεση της σε μιαν άλλη,
μονάχα απ’ το μίσος για μιαν άλλη,
κι όχι απ’ την αγάπη της δικής της ζωής,
χωρίς μια θέση δική της;

Κάποτε θ’ ανταμώσουμε στους λόφους του ήλιου. Μην ξεχνάς.
Περπάτα.

Σκέψου, η ζωή να τραβάει το δρόμο της, και συ να λείπεις,
να ‘ρχονται οι Άνοιξες με πολλά διάπλατα παράθυρα,
και συ να λείπεις…….Να λείπεις –δεν είναι τίποτα να λείπεις.
Αν έχεις λείψει για ό,τι πρέπει,
θα ‘σαι για πάντα μέσα σ’ όλα εκείνα που γι’ αυτά έχεις λείψει,
θα ‘σαι για πάντα μέσα σ’ όλο τον κόσμο.

Με την ελπίδα μιας στιγμής, μας χρέωσαν όλο το μέλλον.

Ποιος ξέρει –ίσως εκεί που κάποιος αντιστέκεται χωρίς ελπίδα,
ίσως εκεί να αρχίζει η ανθρώπινη ιστορία, που λέμε,
κι η ομορφιά του ανθρώπου…

Πηγές και φωτογραφίες: yannisritsos.gr